Gümrük Terimleri Sözlüğü
ASSESSMENT OF DUTIES AND TAXES
(Liquidation des droits et taxes) |
VERGİ VE RESİMLERİN TAHAKKUKU | Ödenecek vergi ve resim tutarının tespiti.
Not
Vergi ve resimlerin tahakkuku, revize Kyoto Sözleşmesi’nin Genel Eki’nin 4. Bölümü’nde ele alınmaktadır. |
ATA CARNET
(Carnet ATA) |
ATA KARNESİ | ATA Sözleşmesi ve İstanbul Sözleşmesi koşulları
çerçevesinde düzenlenen; uluslararası geçerliliği olan bir teminatı
bünyesinde barındıran ve eşyanın geçici kabulünü ve gerekli görülmesi
halinde eşyanın transitini kapsayacak şekilde ulusal gümrük belgeleri ve
ithalat vergi ve resimlerine sağlanan güvencenin yerine kullanılabilen
uluslararası gümrük belgesidir. ATA Karnesi, eşyanın geçici ihracı ve
yeniden ithalinin kontrolü amacıyla kabul edilebilir; ancak bu durumda
uluslararası teminat geçerli sayılmaz.
Notlar
1. ATA karnesi, prensipte, taşıma araçlarının geçici kabulünde kullanılmaz (Bkz. İstanbul Sözleşmesi’nin 1. Maddesi A Eki 2. Yorumu) 2. “İthalat vergi ve resimleri” yerine, ATA Sözleşmesi’nde, Sözlüğün daha önce kullanılan ifadeye karşılık olarak tanımladığı aynı kapsamda olacak şekilde, “ithalat vergileri” deyimi kullanılmaktadır. |
ATA CONVENTION
(Convention ATA) |
ATA SÖZLEŞMESİ | Gümrük İşbirliği Konseyi’nin 1961 yılında kabul ettiği,
eşyanın geçici kabulüne ilişkin ATA karnesi hakkındaki Gümrük
Sözleşmesi’ne
(ATA Sözleşmesi) atıfta bulunmak için yaygın olarak kullanılan ifade. |
AUDIT-BASED CONTROL
(Contrôle par audit) |
EŞYA BEYANNAMESİNİN KONTROLÜ | Gümrüğün, ilgili kişilerin elinde bulundurduğu defter,
kayıt, iş sistemleri ve ticari verilerin incelenmesi yoluyla beyanların
doğruluğu ve gerçekliğinden emin
olmak için aldığı tedbir. |
Not
Eşya beyannamesinin kontrolü, revize Kyoto Sözleşmesi’nin Genel Eki’nin 6. Bölümü’nde ele alınmaktadır. |
||
AUTHORIZED ECONOMIC OPERATOR (AEO)
(Opérateur Economique Agréé – OEA) |
YETKİLENDİRİLMİŞ YÜKÜMLÜ (YY) | YY, DGÖ standartlarına ya da buna eşdeğer arz zinciri
güvenliği standartlarına uygun olduğu ulusal bir gümrük idaresi
tarafından ya da ulusal bir gümrük idaresi adına onaylanmış bulunan
herhangi bir işlevle uluslararası eşya dolaşımına dâhil olan taraftır.
imalatçılar, ithalatçılar,
ihracatçılar,
komisyoncular, konsolidatör firmalar, aracı firmalar, limanlar, hava limanları, terminal operatörleri, entegre operatörler, antrepolar, distribütörler ve nakliye komisyoncuları YY kapsamına girebilmektedir. |
Not | ||
1. Yetkilendirilmiş Yükümlü (YY), DGÖ SAFE
Standartlar Çerçevesi’nde ele alınmaktadır. |
B
TERMS | TERİMLER | ULUSLARARASI GÜMRÜK TERİMLERİ SÖZLÜĞÜ |
BOARDING AND SEARCH OF MEANS OF TRANSPORT
(Contrôle à bord et visite des moyens de transport) |
TAŞIMA ARAÇLARININ KONTROLÜ | Taşıma araçlarının,
(a) Taşıma aracından ve taşıma aracı, yük, stok, mürettebat ve yolcularla ilgili ticari, taşımayla ilgili ve diğer belgelerin incelenmesinden sorumlu kişiden bilgi toplanması; (b) Taşıma araçlarının teftişi, muayenesi ve aranması amacıyla gümrük tarafından ziyaret edilmesi kapsamında yer alan faaliyetler. |
BOND
(Soumission) |
TAAHHÜT | Kişinin, belli bir fiili yerine getirip getirmeme hususunda kendisini bağladığı, hukuki usulüne uygun
taahhüt |
C
TERMS | TERİMLER | ULUSLARARASI GÜMRÜK TERİMLERİ SÖZLÜĞÜ |
CARGO DECLARATION
(Déclaration de chargement) |
YÜK BEYANI | Ticari kullanıma yönelik bir taşıma aracının varışında
ya da çıkışında ya da varış ya da çıkışından önce sunulan; gümrüğün,
gümrük bölgesine getirilen ya da gümrük bölgesinden çıkarılan yükle
ilgili olarak gerekli gördüğü detayları sağlayan bilgiler.
Notlar
1. Yük beyanlarının mahiyeti ve içeriği, yararlanılan ticari kullanıma yönelik taşıma araçlarına göre ülkeden ülkeye değişiklik gösterebilir. Yükle (navlunla) ilgili detaylı bilgiler, eşyanın cinsini, sayısını, ambalajların işaret ve sayılarını, eşyanın kısa bir tanımını, brüt ağırlığı vb. içerebilir. Bazı ülkelerde, bu detaylı bilgiler, elektronik yöntemle sunulabilir. 2. Yük beyanları, genellikle “manifesto” şeklinde anılmaktadır; bazı ülkelerde hava taşıtı yük manifestoları, gemi manifestoları ya da eşya manifestoları, yük beyanı yerine kabul edilmektedir. Yük manifestolarına zaman zaman navlun beyanı da denilmektedir. 3. 1965 yılına ait Londra’da imzalanan Uluslararası Deniz Ticaretinin Kolaylaştırılmasına ilişkin Sözleşme Eki (Model Form IMO FAL (Uluslararası Denizcilik Örgütü Uluslararası Deniz Ticaretini Kolaylaştırma Sözleşmesi Form 2). Hava taşımacılığı hususunda, ilgili |
beyan ise, yük manifestosu olarak anılmaktadır (1944
yılına ait Şikago’da imzalanan Uluslararası Sivil Havacılık Sözleşmesi
Model Formu)
4. Eşya beyannameleri, yük beyanları kapsamına giren tek tek sevkiyatlarla ilgili olarak sonradan da sunulabilir. 5. Yük beyanı, revize Kyoto Sözleşmesi’nin Özel A Eki 1 ve 2. Bölümleri’nde tanımlanmaktadır. |
||
CARGO MANIFEST
(Manifeste de chargement) |
YÜK MANİFESTOSU | Taşıma aracında ya da taşıma biriminde taşınan yükü (navlunu) kapsayan eşya listesi. Taşıma belgesi sayıları, göndericiler, alıcılar, işaret ve sayılar, ambalaj sayısı ve tipi, eşyanın cinsi ve miktarı gibi eşyaya ilişkin ticari detayları veren yük manifestosu, yük beyanı yerine kullanılabilir. |
Not | ||
Yük manifestosu örnekleri, hava taşıtı yük manifestoları, gemi manifestoları, eşya manifestoları ve (kara yolu
ticaretinde) “bordro”dur. |
||
CARRIER
(Transporteur) |
NAKLİYECİ | Fiilen eşya taşıyan ya da taşıma
araçlarının işleyişinden sorumlu olan kişi (*). (*) 1974 yılına ait Kyoto Sözleşmesi’nin A.1 Eki ve revize Kyoto Sözleşmesi’nin Özel A Eki’nin 1. Bölümü ile Özel J Eki’nin 4. Bölümü |
CERTIFICATE OF ORIGIN
(Certificat d’origine) |
MENŞE ŞAHADETNAMESİ | Belgeyi düzenleme yetkisi olan merci ya da makamın düzenlenen belgenin belli bir ülkede eşyanın menşeiyle ilgili olduğunu açıkça ifade ettiği, eşyayı teşhis etme amacıyla kullanılan belli bir form. Bu belgede, imalatçı, üretici, tedarikçi, ihracatçı ya da diğer yetkili bir kişinin bulunduğu beyan da yer alabilmektedir. |
Notlar | ||
1. Bu tanımda yer alan “ülke” ifadesi, bir grup ülkeyi, bir bölgeyi ya da ülkenin bir kısmını içerebilir.
2. Menşe şahadetnamelerine ilişkin özel formlar, 1974 yılına ait Kyoto Sözleşmesi’nin D.2 |
Eki’nde ve revize Kyoto Sözleşmesi’nin K Özel Eki’nin 1
ve 2. Bölümleri’nde ve Genel Tercihler Sistemi gibi tercihle
ilgili düzenlemeler çerçevesinde
düzenlenmektedir. |
||
CERTIFIED DECLARATION OF ORIGIN
(Déclaration certifiée de l’origine) |
TASDİKLİ MENŞE BEYANI | Tasdik yetkisi olan merci ya da makamın tasdik ettiği menşe beyanı (*).
(*) 1974 yılına ait Kyoto Sözleşmesi’nin D.2 Eki ve revize Kyoto Sözleşmesi’nin K Eki’nin 2 ve 3. Bölümleri. |
CLEARANCE
(Dédouanement) |
GÜMRÜKLEME | Eşyanın, ülke içi kullanımına, ihraç edilmesine ya da
başka bir gümrük rejimi kapsamı altına alınmasına izin verilmesi için,
gümrük işlemlerinin yerine getirilmesi (*).
(*) Revize Kyoto Sözleşmesi’nin Genel Eki’nin 2. Bölümü |
CLEARANCE FOR HOME USE
(Mise à la consommation) |
ÜLKE İÇİ KULLANIM AMAÇLI GÜMRÜKLEME | İthal edilen eşyanın, tahsil edilecek ithalat vergi ve resimlerinin ödenmesi ve gerekli tüm gümrük işlemlerinin yerine getirilmesi üzerine gümrük bölgesinde serbest dolaşıma girmesini öngören gümrük prosedürü. |
Notlar | ||
Ülke içi kullanım amaçlı gümrükleme, 1974 Kyoto Sözleşmesi’nin B.1 Eki ve revize Kyoto Sözleşmesi’nin Özel B
Eki’nin 1. Bölümü dâhilinde ele alınmaktadır. |
||
CN22/23 (CN22/23) | CN22/23 | Yürürlükteki Dünya Posta Birliği Senetleri’nde tanımlanan posta
kalemlerine ilişkin özel beyan formları (*). (*) Revize Kyoto Sözleşmesi’nin J Eki’nin 2. Bölümü |
COMMERCIAL FRAUD
(Fraude commerciale) |
TİCARİ SAHTECİLİK |
– Ticari eşya hareketlerinden alınan vergi/resim/harçları ödemekten kaçınmak ya da kaçınma girişiminde bulunmak; |
ve/veya | ||
– ticari eşyaya uygulanan her tür yasaklama ya da kısıtlamadan kaçınmak ya da kaçınma girişiminde bulunmak | ||
ve/veya |
– usulü gereği hak etmeksizin, her tür geri ödeme, sübvansiyon ya da diğer para ödemesini almak ya da alma girişiminde bulunmak;
ve/veya
– meşru ticari rekabet prensibine ve uygulamasına zarar verecek mahiyette, yasadışı ticari fayda sağlamak ya da sağlama girişiminde bulunmak amacıyla işlenen; gümrüğün, uygulamakla sorumlu olduğu kanuni ya da düzenleyici hükümlere karşı işlenen her tür suç. Not
Ticari sahtecilik türlerinin listesi, ticari sahtecilikle mücadele önlemlerine ilişkin Gümrük İşbirliği Konseyi El Kitabı’nın II. Bölümü’nde yer almaktadır. |
||
COMPENSATING PRODUCTS
(Produits compensateurs) |
TELAFİ EDİCİ ÜRÜNLER | (a) Dâhilde işleme rejiminden yararlandırılmasına
izin verilen eşyanın imalatından,
işlenmesinden ya da onarılmasından kaynaklanan, bir ülke içinde elde
edilen; ya da
(b) Yurt dışında elde edilen ve hariçte işleme rejiminden yararlandırılmasına izin verilen eşyanın imalatından, işlenmesinden ya da onarılmasından kaynaklanan ürünler (*). Not
Bazı ülkelerde, duruma göre, cins, nitelik ve teknik özellikler bakımından, geçici olarak dâhilde işleme rejimine ya da geçici olarak hariçte işlemeye tabi eşyaya benzer ithal, ihraç edilen eşya ya da yurt içi eşyanın muameleye tabi tutulmasından elde edilen ürünler, telafi edici ürünler olarak kabul edilmektedir (eşdeğer eşyayla mahsup etme). (*) 1974 yılına ait Kyoto Sözleşmesi’nin E.6, ve E.8 Ekleri ile revize Kyoto Sözleşmesi’nin B Özel |
Eki’nin 2. Bölümü ve Özel F Eki’nin 1 ve 2. Bölümleri. | ||
COMPROMISE SETTLEMENT
(Transaction) |
UZLAŞMA YOLUYLA ÇÖZÜME KAVUŞTURMA | Yetkilendirilmiş bulunan gümrüklerin, bir gümrük suçuna
karışmış bulunan kişi ya da kişilerin içinde bulunduğu bazı koşullara
uygun şekilde söz konusu suçla ilgili olarak kovuşturmadan vazgeçtiği
mutabakat.
Notlar
1. Gümrük suçunun uzlaşma yoluyla çözüme kavuşturulması, 1974 yılına ait Kyoto Sözleşmesi’nin H.2 Eki ve revize Kyoto Sözleşmesi’nin H Eki’nin 1. Bölümü çerçevesinde ele alınmaktadır. 2. Ayrıca bkz. “Gümrük suçunun idari açıdan halledilmesi”. |
CONTAINER
(Conteneur) |
KONTEYNER | (i) Eşya ihtiva etmek amacıyla bir bölme
oluşturacak şekilde kısman ya da tamamıyla kapatılmış; (ii) sürekli kullanılmak üzere düşünülmüş ve dolayısıyla yeniden kullanıma uygun şekilde sağlam; (iii) arada yeniden yükleme olmaksızın, özellikle, eşyanın bir ya da daha fazla taşımacılık yöntemiyle taşınmasını kolaylaştıracak şekilde tasarlanmış; (iv) özellikle bir taşımacılık yönteminden diğer taşımacılık yöntemine transfer edilirken yükleme- boşaltma işlemlerini kolay gerçekleştirecek şekilde tasarlanmış; (v) doldurma ve boşaltma işlemleri kolayca gerçekleştirilecek şekilde tasarlanmış; ve (vi) bir metre küp ya da daha fazla iç hacme sahip (lift van, taşınabilir tanker ya da diğer benzer yapıya sahip) taşıma ekipman kalemi. |
“Konteyner” deyimi, yedek parça ve ekipmanların kontteynerle beraber
taşınması kaydıyla, konteynerin, ilgili konteyner tipine uygun olacak şekilde yedek parça ve ekipmanlarını da kapsar. “Konteyner” deyimi, taşıtları, taşıt yedek parçalarını ya da ambalaj ya da paletleri kapsamaz. “Demonte edilebilir kısımlar, konteyner olarak değerlendirilir.
Notlar
1. Konteynerlere ilişkin geçici kabul imkânları, İstanbul Sözleşmesiyle (B.3 Eki) 1972 yılına ait Konteynerlere ilişkin Gümrük Sözleşmesi’nde ele alınmaktadır. 1972 yılına ait Konteynerlere ilişkin Gümrük Sözleşmesi’nde, konteynerlerin gümrük mührü kapsamında uluslararası taşımacılığa kabul edilmesine ilişkin koşullar da yer almaktadır. 2. 1975 yılına ait TIR Karneleri Himayesinde Uluslararası Eşya Taşınmasına dair Sözleşme’de de konteynerlerin uluslararası gümrük transitine kabulüne ilişkin koşullar yer almaktadır. |
||
CONTAINER CONVENTION
(Convention sur les conteneurs) |
KONTEYNER SÖZLEŞMESİ | Birleşmiş Milletler himayesinde 1972 yılında Cenevre’de
imzalanan ve Gümrük İşbirliği Konseyi’nin idaresi altında bulunan
Konteynerlere ilişkin
Gümrük Sözleşmesi’ne atıfta bulunmak üzere sıklıkla kullanılan ifade. |
COORDINATED BORDER MANAGEMENT (CBM)
(Gestion coordonnée des frontières – GCF) |
KOORDİNE SINIR YÖNETİMİ (KSY) | Koordine Sınır Yönetimi (KSY) ifadesiyle, kurallara
uygunluğu gerektiren koşullarla bir denge tesis ederken, ticaret ve
seyahat akışlarını sevk ve idare etmek üzere daha fazla etkinlik arama
bağlamında gerek yerel gerekse uluslararası düzeyde sınır kontrol
kurumlarının ortaya koyduğu koordineli
yaklaşıma atıfta
bulunulmaktadır. |
CORRESPONDING ISSUING ASSOCIATION
(Association émettrice correspondante) |
MUHATAP DÜZENLEYİCİ KURULUŞ | Diğer Akit Taraf’ta kurulu bulunan ve aynı teminat zincirine bağlı düzenleyici kuruluş
Not
Bu deyim, İstanbul Sözleşmesi’nin A Eki’nde tanımlanmaktadır. |
COUNTRY OF ORIGIN OF GOODS
(Pays d’origine des marchandises) |
EŞYANIN MENŞE ÜLKESİ | Eşyanın, gümrük tarifesinin, nicel sınırlandırmaların ya
da ticaretle ilgili diğer önlemlerin uygulanması amacıyla belirlenen
kriterlere göre üretildiği ya da imal edildiği ülke (*).
Not
Bu tanımlamada yer alan, “ülke” ifadesi, bir ülke grubunu, bir bölgeyi ya da ülkenin bir bölümünü kapsayabilir.
(*) 1974 yılına ait Kyoto Sözleşmesi’nin D.1 Eki ve revize Kyoto Sözleşmesi’nin K Eki’nin 1. Bölümü. |
CPD CARNET
(Carnet CPD) |
GÜMRÜKTEN GEÇİŞ KARNESİ (CPD KARNESİ) | Uluslararası ölçekte geçerli olan teminatı teşkil eden
ve taşıma araçlarının geçici kabulünü ve gerekli görülmesi durumunda
taşıma araçlarının transitini kapsamına almak üzere ulusal gümrük
belgeleri yerine ve ithalat vergi ve resimleri için güvence olarak
kullanılabilen uluslararası gümrük belgesi. Gümrükten geçiş karnesi,
taşıma araçlarının geçici ihracı ve yeniden ithalinin kontrolü amacıyla
da kabul edilebilir, ancak bu durumda, uluslararası teminat geçerli
olmaz.
Not
Gümrükten Geçiş Belgesi (CPD Karnesi), İstanbul Sözleşmesi, özel kara yolu taşıtlarının geçici ithaline ilişkin Gümrük Sözleşmesi, ticari kara yolu taşıtlarının ithaline ilişkin Gümrük Sözleşmesi ve özel kullanıma mahsus hava taşıtı ve dinlence teknelerinin geçici ithaline ilişkin Gümrük Sözleşmesi koşulları çerçevesinde düzenlenmektedir. |
CREW’S EFFECTS
(Effets de l’équipage) |
MÜRETTEBATIN KİŞİSEL EŞYASI | Taşıma aracında taşınan ve gümrüğe beyan edilmesi gerekli, mürettebata ait günlük kullanıma özgü eşya ile diğer eşya.
Notlar
1. 1965 yılına ait Uluslararası Deniz Ticaretinin Kolaylaştırılmasına ilişkin Sözleşme’nin Eki’nde, mürettebata ait kişisel eşya beyanı öngörülmektedir (Model Form IMO FAL |
(Uluslararası Denizcilik Örgütü Uluslararası Deniz Ticaretini Kolaylaştırma Sözleşmesi) Form 4)
2. Gümrüğün gerekli gördüğü beyan sözlü ya da yazılı olarak yapılabilmektedir. |
||
CUSTOMS
(Douane) |
GÜMRÜK | Gümrük mevzuatının ve vergi ve resimlerin toplanmasından sorumlu olan ve eşyanın ithali, ihracı, dolaşımı ya da depolanmasıyla ilgili diğer mevzuat ve yönetmeliklerin uygulanmasında da sorumlu bulunan Kamu Kuruluşu (*). |
Notlar | ||
1. Bu deyim, Gümrük İdaresi’ne ya da Gümrük
İdaresi’nin ana ya da bağlı birimlerine atıfta
bulunulurken de
kullanılmaktadır. 2. Bu deyim, gümrük görevlileri, eşyayla ilgili vergi, resim ya da kontrol ya da gümrük alanı dâhiline giren diğer konularla bağlantılı olarak da (gümrük memuru, gümrük vergiler, gümrük idaresi, gümrük beyannamesi gibi) sıfat mahiyetinde kullanılabilir. (*) Revize Kyoto Sözleşmesi’nin Genel Eki’nin 2. Bölümü |
||
CUSTOMS | GÜMRÜĞÜN ONAYLADIĞI | Eşyanın ithali, gümrükten transit geçişi |
APPROVED | ROTA | ve ihracı için kullanılan, kara yolu, |
ROUTE | demir yolu, su yolu, hava yolu ve (boru | |
(Route légale | hattı vb.) diğer yol. | |
douanière) | ||
CUSTOMS CLEARING AGENT
(Agent en douane) |
GÜMRÜKLEME GÖREVLİSİ | Eşyanın gümrükleme işlemlerinin düzenlenmesi işini yürüten ve başka bir kişi için ya da başka bir kişi adına doğrudan gümrük idaresiyle muhatap olan kişi (*). |
Notlar | ||
1. Gümrükleme görevlilerine örnek olarak, gümrük
müşavirleri, gümrük komisyoncuları ve
nakliye komisyoncuları verilebilir.
2. Bazı ülkeler, gümrükleme görevlilerinin ya da gümrük komisyoncularının Gümrük |
idaresi tarafından onaylanmasını ya da ruhsat almasını isteyebilir.
3. Bkz. “üçüncü taraf” deyimi.
(*) 1974 Kyoto Sözleşmesi’nin G.2 Eki |
||
CUSTOMS CONTROL
(Contrôle de la douane) |
GÜMRÜK KONTROLÜ | Gümrük İdaresinin, gümrük mevzuatına uygunluğu sağlamak amacıyla uyguladığı önlemler (*). |
Not | ||
Söz konusu önlemler, gümrük bölgesine giriş yapan tüm eşyayla ilgili olarak genel bir nitelik taşıyabilir ya da özellikle | ||
(a) Eşyanın konumu;
(b) Eşyanın mahiyeti (yüksek vergi oranına vb. tabi olma); (c) Eşyaya uygulanan gümrük rejimi (gümrük transiti vb.) ile ilgili olabilir. (*) Revize Kyoto Sözleşmesi’nin Genel Eki 2. ve 6. Bölümleri |
||
CUSTOMS DECLARATION
(Déclaration en douane) |
GÜMRÜK BEYANNAMESİ | Gümrüğün gerekli gördüğü bilgi ya da detayları sağlayan, Gümrüğün öngördüğü ya da kabul ettiği her tür beyan ya da fiil. |
Notlar | ||
1. Bu terime, elektronik yollardan yapılan beyanlar da dâhildir.
2. Bu terim, iki hat sistemi (kırmızı/yeşil) kapsamında yolcuların yerine getirmesi gerekli faaliyetleri de kapsar. |
||
CUSTOMS DUTIES
(Droits de douane) |
GÜMRÜK VERGİLERİ | Gümrük bölgesine giren ya da gümrük bölgesinden ayrılan eşyanın tabi olduğu gümrük tarifesi dâhilinde belirlenen vergiler (*).
(*) Revize Kyoto Sözleşmesi’nin Genel Eki’nin 2 ve 4. Bölümleri. |
CUSTOMS | GÜMRÜK MUHAFAZA AĞI | Dünya Gümrük Örgütü’nün (DGÖ), |
ENFORCMENT | (CEN) | nominal olmayan bilgi ve verileri |
NETWORK (CEN) | toplamak amacıyla oluşturduğu, küresel | |
(Réseau douanier de | düzeyde muhafaza faaliyetleriyle ilgili | |
lutte contre la fraude | merkezi bir depo vazifesi gören, küresel | |
(CEN)) | web-tabanlı, otomatik gümrük | |
muhafaza ağı. |
CUSTOMS ENFORCEMENT NETWORK COMMUNICATION
(CEN Comm) (Outil de communication du Réseau douanier de lutte contre la fraude (CEN Comm)) |
GÜMRÜK MUHAFAZA AĞ BAĞLANTISI (CEN Comm) | Dünya Gümrük Örgütü’nün (DGÖ), kolluk kuvvetlerinin ve diğer ilgili tarafların, Kapalı bir Kullanıcı Grubu dâhilinde bilgiyi güvenli bir şekilde paylaşmalarına ve yaygınlaştırmalarına imkân sağlayan web-tabanlı, otomatik iletişim ağı. |
CUSTOMS FORMALITIES
(Formalités douanières) |
GÜMRÜK İŞLEMLERİ | Gümrük mevzuatına uygunluğu sağlamak amacıyla, ilgili kişi ve gümrüğün gerçekleştirmesi gerekli tüm muameleler (*).
Notlar
1. Bu işlemler, bitki sağlığı, veterinerlik, göç, nakit para ve lisanslama düzenlemeleriyle ilgili işlemleri içerebilir. 2. Muhtelif gümrük usul ve uygulamalarıyla bağlantılı gümrük işlemleri, Kyoto Sözleşmesi kapsamında ele alınmaktadır. (*) Revize Kyoto Sözleşmesi’nin Genel Eki’nin 2. Bölümü. |
CUSTOMS FRAUD
(Fraude douanière) |
GÜMRÜK SAHTECİLİĞİ | Kişinin, gümrüğü aldatması ya da aldatma girişiminde
bulunarak vergi ve resimleri ödemekten ya da Gümrük mevzuatının
belirlediği yasaklama ya da kısıtlamaların uygulanmasından tamamen ya da
kısmen kaçınması ya da gümrük mevzuatına aykırı şekilde yarar sağladığı
ya da yarar sağlama girişiminde bulunmak suretiyle gümrük suçu işlemesi
(*).
Notlar
1. Bazı ülkelerde, gümrüğün aldatılması, ancak kasti olması halinde gümrük sahteciliği olarak kabul edilmektedir. 2. İhmal suretiyle yapılan bir eylemle aldatma, gümrük sahteciliği olarak değerlendirilebilir ya da değerlendirilmeyebilir. 3. Bazı ülkelerde ya da gümrük bölgelerinde, gümrük idarelerinin, diğer kamu kurumları adına uyguladığı ya |
da yürüttüğü kanuni ve düzenleyici hükümlere karşı
gerçekleştirilen bazı suçlar, gümrük sahteciliği olarak
değerlendirilmemektedir.
(*) Nairobi Sözleşmesi |
||
CUSTOMS FRONTIER
(Frontière douanière) |
GÜMRÜK SINIRI | Bir gümrük bölgesinin sınırı. |
CUSTOMS LAW
(Législation douanière) |
GÜMRÜK MEVZUATI | Eşyanın ithali, ihracı, dolaşımı veya depolanması ile ilgili olarak idaresi ve uygulaması özellikle gümrüğün sorumluluğunda olan kanuni ve düzenleyici hükümler ve gümrüğün kanuni yetkileri kapsamında yaptığı düzenlemeler (*). |
Not | ||
Gümrük mevzuatı, genel itibariyle, aşağıdaki hususlarla ilgili hükümleri içermektedir: | ||
– Gümrüğün görevleri, yetkileri ve sorumluluklarıyla ilgili kişilerin hak ve yükümlülükleri;
– Uygulanmalarıyla ilgili koşul ve işlemlerle birlikte, muhtelif gümrük usulleri; – İthalat ve ihracat vergi ve resimlerinin uygulanmasıyla ilgili etkenler; – Gümrük suçlarının mahiyeti ve yasal sonuçları; – İtiraz yol ve yöntemleri. (*) Revize Kyoto Sözleşmesi’nin Genel Eki’nin 2. Bölümü. |
||
CUSTOMS MARITIME ZONE
(Zone maritime douanière) |
DENİZ GÜMRÜK BÖLGESİ | Gümrüğün, ulusal mevzuatı gereği kontrolü altında tuttuğu deniz sahası.
Not 1 |
Ayrıca bkz. “Gümrük bölgesi”. | ||
Not 2 | ||
Gümrük kontrolü altındaki deniz sahası, iç denize kadar devam eden bölgeyi de kapsar. |
CUSTOMS OFFENCE
(Infraction douanière) |
GÜMRÜK SUÇU | Gümrük mevzuatının ihlali ya da ihlaline yönelik girişimde bulunulması (*).
(*) Nairobi Sözleşmesi ve 1974 yılına ait Kyoto Sözleşmesi’nin H.2 Eki ve revize Kyoto Sözleşmesi’nin H Özel Eki’nin 1. Bölümü. |
CUSTOMS OFFICE
(Bureau de douane) |
GÜMRÜK İDARESİ | Gümrük işlemlerinin gerçekleştirilmesi için yetkili olan
gümrük idari birimi ve yetkili merciler tarafından bu amaçla onaylanmış
bina ya da diğer alanlar (*).
(*) Revize Kyoto Sözleşmesi Genel Eki’nin 2. Bölümü. |
CUSTOMS OFFICE OF DEPARTURE
(Bureau de douane de départ) |
HAREKET GÜMRÜK İDARESİ | Gümrük transit işleminin başladığı gümrük idaresi (*).
(*) Revize Kyoto Sözleşmesi’nin Özel E Eki’nin 1. Bölümü. |
CUSTOMS OFFICE OF DESTINATION
(Bureau de douane de destination) |
VARIŞ GÜMRÜK İDARESİ | Gümrük transit işleminin son bulduğu gümrük idaresi (*).
(*) Revize Kyoto Sözleşmesi’nin Özel E Eki’nin 1. Bölümü. |
CUSTOMS OR ECONOMIC UNION
(Union douanière ou économique) |
GÜMRÜK BİRLİĞİ YA DA EKONOMİK BİRLİK | Taraf olmayı istediği Sözleşme kapsamında yürütülen
konularla ilgili olarak Üyeleri üzerinde bağlayıcılığı bulunan kendi
mevzuatını kabul etme yetkisi olan ve ilgili uluslararası belgeyi
imzalamak, onaylamak ya da bu anlaşmanın tarafı olmak amacıyla, iç
prosedürlerine uygun şekilde karar verme yetkisi bulunan, GİK (DGÖ)
Üyesi Devletlerin, Birleşmiş Milletlere üye devletlerin ya da Birleşmiş
Milletlere bağlı uzman kuruluşların oluşturduğu ya da bu devlet ya da
uzman kuruluşlardan oluşan Birlik.
Not
“Gümrük Birliği ya da Ekonomik Birlik” ifadesinin içeriği, “bölgesel ekonomik entegrasyon kuruluşu” deyimi kapsamında Birleşmiş Milletler dahilinde hazırlanan muhtelif Sözleşmelerde yer almaktadır. |
CUSTOMS PROCEDURE
(Régime douanier) |
GÜMRÜK REJİMİ | Gümrüğün, gümrük kontrolüne tabi eşyaya uyguladığı muamele.
Notlar
1. “Eşya” deyimine yapılan atıf, taşıma araçlarını da kapsamaktadır. 2. Kyoto Sözleşmesi çerçevesinde ele alınan muhtelif gümrük |
rejimi mevcuttur: iç kullanım amaçlı gümrükleme, gümrük antrepo, dâhilde işleme, geçici kabul, gümrük transit rejimleri vb. | ||
CUSTOMS SEAL
(Scellement douanier) |
GÜMRÜK MÜHRÜ | Güvenli bir şekilde birbirine iliştirilen mühürle kilitleme tertibatından oluşan düzenek. Gümrük mühürleri, genel olarak, mühürlü eşyaya izinsiz müdahalede bulunulmasını önlemek ya da bu eşyaya izinsiz müdahalede bulunulmasına dikkat çekmek amacıyla, (özellikle gümrük transit rejimi gibi) gümrük rejimleriyle bağlantılı olarak takılmaktadır. |
Notlar | ||
Gümrük mühürleri, genel olarak, ambalajlara,
konteynerlere, taşıma araçlarının yük bölmelerine vb. takılmaktadır.
Mühürler, eşyanın tanımlanması amacıyla da
kullanılabilmektedir. |
||
CUSTOMS TRANSIT
(Transit douanier) |
GÜMRÜK TRANSİTİ | Eşyanın, gümrük kontrolü kapsamında bir gümrük idaresinden diğerine taşındığı gümrük rejimi. |
Notlar | ||
1. Gümrük idareleri, eşyanın, gümrük bölgelerinde gümrük transiti dâhilinde:
(a) Giriş idaresinden gümrük bölgesine ve gümrük bölgesinden de çıkış idaresine (transit yoluyla); (b) Giriş idaresinden gümrük bölgesine ve iç gümrük idaresine (ülke içine transit); (c) Gümrük bölgesinden iç gümrük idaresinden, çıkış idaresine (ülke dışına transit); (d) Bir iç gümrük idaresinden başka bir iç gümrük idaresine (iç transit) edilmesine izin vermektedir. Yukarıda (a) ila (c) bentlerinde ifade edilen gümrük transit hareketleri, bir ya da daha fazla sınır, ikili ya da çok taraflı anlaşma gereği geçildiği sırada tek gümrük transit işleminin parçası olarak |
gerçekleştiğinde, “uluslararası gümrük transiti” olarak anılmaktadır.
2. Gümrük transiti, 1974 yılına ait Kyoto Sözleşmesi’nin E.1 Eki, revize Kyoto Sözleşmesi’nin Özel E Eki’nin 1. Bölümü ve 1975 yılına ait TIR Karneleri Himayesinde Uluslararası Eşya Taşınmasına dair Sözleşme dâhilinde ele alınmaktadır. |
||
CUSTOMS TRANSIT OPERATION
(Opération de transit douanier) |
GÜMRÜK TRANSİT İŞLEMİ | Eşyanın, gümrük transiti dâhilinde, hareket idaresinden varış idaresine taşınması (*).
(*) 1974 yılına ait Kyoto Sözleşmesi’nin E.1 Eki ve revize Kyoto Sözleşmesi’nin E Eki’nin 1. Bölümü. |
CUSTOMS UNION
(Union douanière) |
GÜMRÜK BİRLİĞİ | İki ya da daha fazla gümrük bölgesinin yerini alarak bir gümrük bölgesi teşkil eden ve nihai hali aşağıdaki özellikleri taşıyan teşekkül: |
– Ortak bir gümrük tarifesi ve bu tarifenin uygulanması için
ortak ya da uyumlulaştırılmış bir gümrük mevzuatı; – Menşei tamamen gümrük birliğini oluşturan ülkeler olan ürünler ya da ithalat işlemlerine uygunluğu sağlanan ve gümrük vergileriyle eşdeğer etkiye sahip harçların tarh edildiği ya da teminat altına alındığı ve bu vergi ve harçların tamamen ya da kısmi olarak geri ödenmesinden yararlanmamış olan diğer ülkeler olan ürünlerle ilgili olarak; gümrük birliğini teşkil eden ülkeler arasında gerçekleşen ticarette gümrük vergilerinin ve eşdeğer etkiye sahip harçların bulunmaması. – Gümrük birliği dâhilinde ticareti kısıtlayıcı düzenlemelerin ortadan kaldırılması. |
||
CUSTOMS WAREHOUSING PROCEDURE
(Régime de l’entrepôt de douane) |
GÜMRÜK ANTREPO REJİMİ | İthal edilen eşyanın, ithalat vergi ve resimleri ödenmeksizin, belirlenmiş bir yerde (gümrük antreposunda) gümrük kontrolü altında depolandığı gümrük rejimi. |
Notlar |
1. Gümrük antrepoları, genel kullanıma (genel gümrük antrepoları) ya da özel kullanıma (özel gümrük antrepoları) yönelik olabilmektedir. 2. Gümrük antrepo rejimi, 1974 yılına ait Kyoto Sözleşmesi’nin E.3 Eki ve revize Kyoto Sözleşmesi’nin Özel D Eki’nin 1. Bölümü dâhilinde ele alınmaktadır. |
||
D
TERMS | TERİMLER | ULUSLARARASI GÜMRÜK TERİMLERİ SÖZLÜĞÜ |
DATA MODEL
(Modèle de données) |
VERİ MODELİ | Bkz. DGÖ Veri Modeli. |
DECISION
(Décision) |
KARAR | Gümrük idarelerinin, gümrük mevzuatıyla ilgili hususta karar verme faaliyeti (*)
(*) Revize Kyoto Sözleşmesi Genel Eki’nin 2. Bölümü |
DECLARANT
(Déclarant) |
MÜKELLEF | Eşya beyanında bulunan ya da adına eşya beyanında bulunulan kişi (*).
(*)Revize Kyoto Sözleşmesi Genel Eki’nin 2. Bölümü |
DECLARATION OF ARRIVAL or DECLARATION OF DEPARTURE
(Déclaration d’entrée ou Déclaration de sortie) |
VARIŞ BEYANI ya da ÇIKIŞ BEYANI | Ticari kullanıma yönelik taşıma aracından sorumlu
kişinin, ticari kullanıma yönelik taşıma aracının varışında ya da
çıkışında gümrüğe sunduğu ya da ibraz ettiği ve ticari kullanıma yönelik
taşıma aracıyla aracın seyri, yükü, taşıdığı stoklar, mürettebatı ya da
yolcularıyla ilgili gerekli bilgileri içeren beyan (*). (*) Revize
Kyoto Sözleşmesi J
Eki’nin 3. Bölümü |
DECLARATION OF ORIGIN
(Déclaration d’origine) |
MENŞE BEYANI | İmalatçı, üretici, tedarikçi, ihracatçı ya da ticari
fatura ya da eşyayla ilgili diğer belge üzerinde yer alan yetkili diğer
bir kişi tarafından, eşyanın ihracıyla bağlantılı olarak yapılan,
eşyanın menşeine ilişkin bildirim (*).
(*) 1974 yılına ait Kyoto Sözleşmesi’nin D.2 Eki ve revize |
Kyoto Sözleşmesi’nin K Eki’nin 2 ve 3. Bölümleri. | ||
DEPOSIT
(Caution réelle) |
DEPOZİTO | Geçici olarak ödenen tutar ya da tahsil edilebilecek
hale gelen vergi, resim ya da diğer meblağların ödenmesi için teminat
olarak ibraz edilen senetler, hamiline yazılı
senetler vb. |
DOCUMENT
(Document) |
BELGE | Bir veri giriş kaydını taşımak amacıyla tasarlanmış ya da hali hazırda bir veri giriş kaydını taşıyan her tür araç; bu ifade, manyetik bantları ve diskleri, mikrofilmleri vb. de kapsamaktadır. |
Not | ||
Bu deyim, 1974 yılına ait Kyoto Sözleşmesi’nin J.1 Eki’nde
tanımlanmaktadır. |
||
DOCUMENTARY | BELGEYE DAYALI MENŞE | Menşe şahadetnamesi, tasdikli |
EVIDENCE OF | İSPAT BELGESİ | menşe beyanı ya da menşe beyanı |
ORIGIN | (*). | |
(Preuve documentaire | (*) 1974 yılına ait Kyoto | |
de l’origine) | Sözleşmesi’nin D.2 Eki ve revize | |
Kyoto Sözleşmesi’nin K Eki’nin 2 | ||
ve 3. Bölümleri | ||
DRAWBACK
(Drawback) |
GERİ ÖDEME | Geri ödeme prosedürü
kapsamında geri ödenen ithalat vergi ve resimleri tutarı (*) (*) 1974 yılına ait Kyoto Sözleşmesi’nin E.4 Eki ve revize Kyoto Sözleşmesi F Eki’nin 3. Bölümü |
DRAWBACK PROCEDURE
(Régime du drawback) |
GERİ ÖDEME SİSTEMİ | Eşya ihraç edildiğinde, eşyadan ya da eşya içinde yer alan ya da
eşyanın üretiminde kullanılan malzemelerden alınan ithalat vergi ve resimleriyle ilgili olarak (tamamen ya da kısmen) geri ödeme yapılmasını öngören gümrük prosedürü (*). (*) 1974 Kyoto Sözleşmesi E.4 Eki ve Kyoto Sözleşmesi Özel F Eki’nin 3. Bölümü |
DUAL CHANNEL | İKİ HAT SİSTEMİ | Varışta, yolcuların, iki tür hat |
SYSTEM | (KIRMIZI/YEŞİL) | arasında seçim yaparak gümrük |
(RED/GREEN) | beyannamesi hazırlamalarına izin | |
(Double circuit | veren basitleştirilmiş gümrük | |
(rouge/vert)) | kontrol sistemi. Bu hatlardan yeşil | |
sembollerle teşhis edileni, miktar | ||
ya da kıymet bakımından, izin | ||
verilen vergiden muaf olanları | ||
aşmayan ve ithalat yasağı ya da |
kısıtlamasına tabi olmayan eşyayı taşıyan yolculara
yöneliktir. Kırmızı sembollerle teşhis edilen diğer hatsa, diğer
yolcular için düşünülmüştür.
Not
Bu sistemin amacı, bagajların gümrük işlemlerinin ve yolcu akışının hızlı bir şekilde yerine getirilmesini kolaylaştırmaktır. |
||
DUE DATE
(Date d’échéance) |
VADE TARİHİ | Vergi ve resimlerin ödenmesinin gerektiği tarih (*).
(*) Revize Kyoto Sözleşmesi’nin Genel Eki’nin 2. Bölümü |
DUTIES AND TAXES
(Droits et taxes) |
VERGİ VE RESİMLER | İthalat vergi ve resimleri ve/veya ihracat vergi ve resimleri (*).
(*) Revize Kyoto Sözleşmesi’nin Genel Eki’nin 4. Bölümü |
DUTY-FREE SHOPS
(Comptoir de vente) |
GÜMRÜKSÜZ SATIŞ MAĞAZASI | Eşyanın, gümrük vergi ve resimlerinden muaf olarak satın alınabildiği gümrük kontrolü (-) altında bulunan bina. |
Not | ||
Bazı ülkeler, yurtdışına çıkış yapan yolculara yönelik
gümrük vergisinden muaf eşya satışına sınır getirmektedir. (Bkz. 16
Haziran 1990 tarihli gümrüksüz satış mağazalarına ilişkin Tavsiye
Kararı). |
E
TERMS | TERİMLER | ULUSLARARASI GÜMRÜK TERİMLERİ SÖZLÜĞÜ |
EQUIVALENT COMPENSATION
(Compensation équivalente) |
EŞDEĞER TELAFİ | Belli gümrük rejimleri çerçevesinde, tür, cins, nitelik
ve teknik özellikler bakımından daha önce ithal ya da ihraç edilenlerle
aynı eşyanın ihracına ya da ithaline izin veren sistem (*).
Notlar
1. Uluslararası Taşımacılıkta Kullanılan Havuz Konteynerlerinin Gümrüklerde İşlenmesine Dair AEK |
Sözleşmesi bağlamında, bu deyim, daha önce ithal ya da
ihraç edilen başka bir konteynerle aynı tipte bir konteynerin yeniden
ihracına ya da yeniden ithaline izin veren sistem anlamına gelmektedir.
2. Bazı ülkelerde, bu sistem sadece, ihraç ya da ithal edilen eşyaya eşdeğer eşyadan elde edilen telafi edici bir ürünün sunulmasıyla ibra edilecek olan, dâhilde işleme rejimine ilişkin geçici kabule ya da hariçte işleme rejimine ilişkin geçici ihracata izin vermektedir. 3. Bazı ülkelerde, bu sistem, ithal ya da ihraç edilecek eşyaya da uygulanabilmektedir. (*) Revize Kyoto Sözleşmesi’nin F Özel Eki’nin 1 ve 2. Bölümlerinin Yönlendirici İlkeleri |
||
EQUIVALENT GOODS
(Marchandises équivalentes) |
EŞDEĞER EŞYA | Dâhilde ya da hariçte işleme amacıyla ithal ya da ihraç edilen eşyayla cins, nitelik ve teknik özellikler bakımından aynı olan eşya (*) |
Notlar | ||
1. Bu deyim ya da kavram, 1974 yılına
ait Kyoto Sözleşmesi’nin, E.4 (geri ödeme), E.6
(dâhilde işleme için geçici kabul), E.7 (eşyanın gümrük vergisinden muaf
olarak yerleştirilmesi) ve E.8 hariçte işlemeye ilişkin geçici kabul)
Ekleri’nde yer almaktadır.
(*) Revize Kyoto Sözleşmesi F Eki, 1 ve 2. Bölümleri |
||
EXAMINATION OF | EŞYANIN MUAYENESİ | Gümrük idarelerinin, eşyanın |
GOODS | mahiyetinin, menşeinin, mevcut | |
(Vérification des | koşullarının, miktar ve kıymetinin eşya | |
marchandises) | beyannamesinde yer alan detaylı | |
bilgilere uygun olduğundan emin | ||
olmak için yaptığı fiziksel muayene | ||
(*). | ||
(*) Revize Kyoto Sözleşmesi’nin F | ||
Eki’nin 1 ve 2. Bölümleri |
EXPORT DUTIES AND TAXES
(Droits et taxes à l’exportation) |
İHRACAT VERGİ VE RESİMLERİ | Eşyanın ihracında ya da ihracıyla bağlantılı olarak
tahsil edilen, ancak Gümrük idaresinin başka bir ulusal makam adına
gerçekleştirdiği hizmetlerin yaklaşık maliyetiyle sınırlı olan ücretleri
kapsamayan gümrük vergileriyle diğer tüm vergi, resim ya da harçlar.
(*) Revize Kyoto Sözleşmesi’nin Genel Eki’nin 2. Bölümü |
EXPORTATION
(Exportation) |
İHRACAT | Eşyanın, gümrük bölgesinden çıkarılması ya da çıkarılmasına neden olunması (*).
(*) Revize Kyoto Sözleşmesi’nin C Eki’nin 1. Bölümü |
F
TERMS | TERİMLER | ULUSLARARASI GÜMRÜK TERİMLERİ SÖZLÜĞÜ |
FREE TRADE AREA
(Zone de libre échange) |
SERBEST TİCARET ALANI | Devletler arasındaki bir ortaklığın oluşturduğu ve nihai hali, aşağıdaki özellikleri taşır mahiyette olan
teşekkül:
– Menşei, alandaki ülkelerden herhangi biri olan ürünlere uygulanan gümrük vergilerinin kaldırılması; – Her Devlet, kendi gümrük tarifesini ve gümrük mevzuatını uygulamayı sürdürmektedir; – Alandaki devletlerden her biri, gümrük ve ekonomi politikası konularında özerkliğini korumaktadır; – Ticaret, farklı gümrük tarifeleri dikkate alınarak ve ticaretin saptırılmasını engellemek amacıyla, menşe kurallarının uygulanmasına dayalıdır; – Serbest ticaret alanında ticarete getirilen kısıtlayıcı düzenlemeler ortadan kaldırılmaktadır. |
FREE ZONE
(Zone franche) |
SERBEST BÖLGE | İthalat ve ihracat vergileri söz konusu olduğunda, piyasaya sürülen eşyanın
genellikle Akit Tarafın gümrük |
bölgesinin dışında kabul edildiği, Akit Tarafın gümrük bölgesinin bir kısmı.
Notlar
1. Ticari ve sınai serbest bölgeler arasında bir ayrım yapılabilir. Ticari serbest bölgelerde, eşya, eşyanın müteakip elden çıkarılması sırasında kabul edilir ve işleme ve imalat, normal olarak yasaklanır. Sınai serbest bölgelere kabul edilen eşya, izin verilen işleme faaliyetlerine tabi tutulabilir. 2. Serbest bölgeler konusu, Kyoto Sözleşmesi’nin F.1 Eki kapsamında ele alınmaktadır. 3. Bazı ülkelerde, serbest bölgeler, “serbest liman”, “serbest antrepo” ya da “dış ticaret bölgesi” adıyla da bilinmektedir. (*) Revize Kyoto Sözleşmesi’nin D Eki 2. Bölümü |
||
FREIGHT DECLARATION
(Déclaration de cargaison) |
NAVLUN BEYANI | Bkz. Yük beyanı |
FRONTIER TRAFFIC
(Trafic frontalier) |
SINIR TİCARETİ | Bitişik iki sınır bölgesi arasındaki sınır bölgesi mukimlerinin yürüttüğü ithalat ve ihracatlar.
Notlar
1. Sınır ticareti, özel gümrük düzenlemelerine tabi tutulabilir. 2. Sınır ticaretiyle ilgili gümrük hizmetleri, İstanbul Sözleşmesi’nin B.8 ve D Ekleriyle 1974 yılına ait Kyoto Sözleşmesi’nin F.3 Eki ve revize Kyoto Sözleşmesi’nin Özel J.1 Eki çerçevesinde ele alınmaktadır. |
FRONTIER ZONE
(Zone frontière) |
SINIR BÖLGESİ | Genişliği ulusal mevzuatta belirlenen ve limitleri sınır ticaretini diğer ticaretten ayırt etme hizmeti gören kara sınırına bitişik gümrük bölgesi alanı. |
Not
Bu ifade, İstanbul Sözleşmesi’nin B.8 ve D Ekleri’nde tanımlanmaktadır. |
||
FRONTIER ZONE INHABITANTS
(Frontaliers) |
SINIR BÖLGESİNDE İKAMET EDEN KİŞİLER | Bir sınır bölgesinde yerleşik bulunan ya da ikamet eden kişiler. |
Notlar | ||
1. Bu ifade, İstanbul Sözleşmesi’nin B.8 ve D Ekleri’nde tanımlanmaktadır.
2. Gerek özel gerekse tüzel kişiler, sınır bölgesinde ikamet eden kişi olarak nitelendirilebilir. |
G
TERMS | TERİMLER | ULUSLARARASI GÜMRÜK TERİMLERİ SÖZLÜĞÜ |
GOODS DECLARATION
(Déclaration de marchandises) |
EŞYA BEYANI | İlgili kişilerin eşyalarına
uygulanacak olan gümrük rejimini belirttiği ve gümrük idarelerinin söz
konusu rejimin uygulanması için beyanını gerekli gördüğü ayrıntılı
bilgileri sunduğu, gümrük idaresinin öngördüğü şekilde hazırlanan beyan.
Not
Bu tanımda yer alan ilgili kişiler, ilgili ülkeye göre, eşyanın ithalatçısı, ihracatçısı, sahibi, alıcısı, taşıyıcısı vb. ya da bunların yasal temsilcileridir. |
GOODS EXPORTED WITH NOTIFICATION OF INTENDED RETURN
(Marchandises exportées avec réserve de retour) |
İADE ETME KAYDIYLA İHRAÇ EDİLEN EŞYA | ‘İade etme kaydıyla ihraç edilen eşya’ deyimi, aynı devlet içinde yeniden ithal edilmesini
kolaylaştırmak amacıyla, gümrüğün eşya tanımlama tedbirleri aldığı, yeniden ithal edilmesi amaçlanan, mükellefin belirlediği eşya anlamına gelir (*). (*) Revize Kyoto Sözleşmesi’nin B Eki’nin 2. Bölümü |
GOODS IN FREE CIRCULATION
(Marchandises en libre circulation) |
SERBEST DOLAŞIMDA BULUNAN EŞYA | Gümrük kısıtlaması olmadan elden çıkarılabilecek eşya (*).
(*) Revize Kyoto Sözleşmesi Özel B Eki’nin, 1 ve 2. Bölümleri |
GUARANTEEING ASSOCIATION
(Association garante) |
KEFİL KURULUŞ | Uluslararası bir anlaşmanın Akit Taraflarından birinin
Gümrük İdaresinin, bu anlaşma koşulları çerçevesinde, yasal olarak
ödenmesi gereken tutarların söz konusu Akit Tarafın Gümrük İdaresine
ödenmesine kefil olması için onayladığı ve kefalet zincirine dâhil olan
kuruluş.
Notlar
1. Kefil kuruluşlar, ATA, İstanbul ve TIR Sözleşmeleri gibi geçici kabul ya da eşyanın uluslararası transitini kolaylaştırmak amacıyla yapılan uluslararası anlaşmalar çerçevesinde kurulmaktadır. 2. ‘Kefalet zinciri’, ‘kefil kuruluş’ ve ‘düzenleyen kuruluş’ deyimleri arasında bir bağlantı bulunmaktadır. |
GUARANTEEING CHAIN
(Chaîne de garantie) |
KEFALET ZİNCİRİ | Kefil kuruluşların bağlı olduğu uluslararası örgütün idare ettiği kefalet sistemi.
Notlar
1. Kefalet zincirleri, ATA, İstanbul ve TIR Sözleşmeleri gibi geçici kabul ya da eşyanın uluslararası transitini kolaylaştırmak amacıyla yapılan uluslararası anlaşmalar çerçevesinde kurulmaktadır. 2. ‘Kefalet zinciri’, ‘kefil kuruluş’ ve ‘düzenleyen kuruluş’ deyimleri arasında bir bağlantı bulunmaktadır. |
GUARANTEE
(Cautionnement) |
KEFALET | Kefilin, gümrüğe karşı yükümlülük altına girdiği taahhüt. |
H
TERMS | TERİMLER | ULUSLARARASI GÜMRÜK TERİMLERİ SÖZLÜĞÜ |
HARMONIZED
SYSTEM CONVENTION (HS) (Convention sur le Système harmonisé (SH)) |
ARMONİZE SİSTEM SÖZLEŞMESİ (AS) | Gümrük İşbirliği Konseyi’nin, 1988 yılında kabul ettiği, Armonize Mal Tanımı ve Kodlama Sistemine ilişkin Uluslararası Sözleşme’ye atıfta bulunmak için yaygın olarak kullanılan ifade. |
I
TERMS | TERİMLER | ULUSLARARASI GÜMRÜK TERİMLERİ SÖZLÜĞÜ |
IMPORT DUTIES AND TAXES
(Droits et taxes à l’importation) |
İTHALAT VERGİ VE RESİMLERİ | Eşyanın ithalinde ya da ithaliyle bağlantılı olarak tahsil edilen,
ancak Gümrük idaresinin başka bir ulusal makam adına gerçekleştirdiği hizmetlerin yaklaşık maliyetiyle sınırlı olan ücretleri kapsamayan gümrük vergileriyle diğer tüm vergi, resim ya da harçlar (*). (*) Revize Kyoto Sözleşmesi’nin Genel Eki’nin 2. Bölümü |
IMPORT/EXPORT LICENCE (OR IMPORT/EXPORT PERMIT)
(Licence d’importation/ exportation(ou permis d’importation/exportation)) |
İTHALAT/İHRACAT İZNİ | Yetkili bir makamın, kısıtlamaya tabi eşyanın ithali ya da ihracına ilişkin olarak yayımladığı izin. |
IMPORTATION
(Importation) |
İTHALAT | Eşyayı, bir gümrük bölgesine getirme ya da eşyanın bir gümrük bölgesine getirilmesine sebep
olma. |
INTELLECTUAL PROPERTY RIGHTS
(Droits de propriété intellectuelle) |
FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI | Aşağıdaki haklar, fikri mülkiyet hakkı olarak kabul edilir:
1. Telif hakkı ve buna ilişkin haklar; 2. ticari markalar: imalatçının ya da ticaret erbabının, eşyasını tanımlamak ve başkalarının imal ettiği ya da sattığı eşyadan ayırt etmek için kullandığı, sözcük, isim, yazı, rakam, simge ve renk |
kombinasyonlarını içeren her tür işaret ya da bunların
kombinasyonları; 3. bir eşyanın menşeinin, eşyanın niteliği, namı ya da diğer özelliğinin esasen coğrafi menşeine dayandırıldığı bir Devletin topraklarında ya da bu topraklardaki bir bölge ya da muhitte olduğunu gösterir coğrafi göstergeler; 4. endüstriyel tasarımlar; 5. yeni olmaları, icat niteliğinde bir adım sayılmaları ve endüstriyel uygulama niteliği taşımaları kaydıyla, ürün ya da süreç olsunlar, teknolojinin tüm alanlarında her tür icada imkan veren patentler; 6. entegre devrelerin yerleşim tasarımı (topoğrafyaları): korumalı bir yerleşim tasarımı ya da korumalı yerleşim tasarımını bünyesinde barındıran entegre devre; 7. ticari sırları ve işle ilgili diğer gizli bilgiler gibi ifşa edilmeyen bilgilerin korunması. Notlar
1. Bu deyim, Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü tarafından tanımlanmaktadır. 2. Bu genel bir tanım olup, gümrük idarelerinin, fikri mülkiyet haklarıyla ilgili mevzuata müracaat ettiklerinde, sahte eşya da dahil olmak üzere, Ticaretle Bağlantılı Fikri Mülki,yet Hakları Anlaşması’na (TRIPS) atıfta bulunması gerekmektedir. |
INTERNAL TRAFFIC
(Trafic interne) |
DÂHİLİ TAŞIMA | Bir gümrük bölgesinde araca bindirilmiş kişilerin ya da
yüklenmiş eşyanın, aynı gümrük bölgesinde araçtan indirilmesi ya da
boşaltılması.
Not
1. Dâhili taşıma yerine ‘yurt içi taşıma” deyimi de aynı anlama gelecek şekilde kullanılmaktadır. 2. Geçici kabul rejimi kapsamındaki taşıma araçları, 1972 yılına ait Konteynerlere ilişkin Gümrük Sözleşmesiyle İstanbul Sözleşmesi’nde (B.3 ve C Ekleri) öngörüldüğü üzere dâhili taşıma kapsamında kullanılabilmektedir. |
INWARD PROCESSING
(Perfectionnement actif) |
DÂHİLDE İŞLEME | Bazı eşyanın, imalat, işleme ya da tamir ve sonradan ihracat
amacıyla, ithalat vergi ve resimlerinden koşullu olarak muaf olacak şekilde, bir gümrük bölgesine getirildiği gümrük rejimi (*). (*) Revize Kyoto Sözleşmesi’nin Özel F Eki’nin 1. Bölümü. |
ISSUING ASSOCIATION
(Association émettrice) |
DÜZENLEYİCİ KURULUŞ | Gümrük makamlarının, ATA,
CPD ya da TIR karnesi düzenlemesini onayladığı ve doğrudan ya da dolaylı olarak kefalet zincirine bağlı olan kuruluş.
Notlar
1. “Kefalet zinciri” deyimiyle, “kefil kuruluş” ve “düzenleyici kuruluş” ifadeleri arasında bir bağlantı bulunmaktadır. 2. Düzenleyici kuruluşun, toprakları üzerinde yerleşik bulunduğu Akit Tarafın gümrük makamları tarafından onaylanması gerekmektedir. |
ISTANBUL
CONVENTION |
İSTANBUL SÖZLEŞMESİ | Gümrük İşbirliği Konseyi’nin
1990 yılında İstanbul’da kabul |
(Convention d’Istanbul) | ettiği, geçici kabule ilişkin Sözleşme’ye atıfta bulunmak üzere yaygın olarak kullanılan
ifade. |
J
TERMS | TERİMLER | ULUSLARARASI GÜMRÜK TERİMLERİ SÖZLÜĞÜ |
JOHANNESBURG CONVENTION
(Convention de Johannesburg) |
JOHANNESBURG SÖZLEŞMESİ | Gümrük İşbirliği Konseyi’nin 2003 yılında kabul ettiği,
Gümrük Konularında Karşılıklı İdari Yardıma ilişkin Uluslararası
Sözleşme’ye atıfta bulunmak üzere
yaygın olarak kullanılan ifade. |
K
TERMS | TERİMLER | ULUSLARARASI GÜMRÜK TERİMLERİ SÖZLÜĞÜ |
KYOTO CONVENTION
(Convention de Kyoto) |
KYOTO SÖZLEŞMESİ | Gümrük İşbirliği Konseyi’nin, 1973 yılında Kyoto’da
kabul ettiği, gümrük rejimlerinin
basitleştirilmesi ve uyumlu hale getirilmesine ilişkin uluslararası
Sözleşme’ye atıfta bulunmak üzere
yaygın olarak kullanılan ifade. |
L
TERMS | TERİMLER | ULUSLARARASI GÜMRÜK TERİMLERİ SÖZLÜĞÜ |
LETTER-POST ITEMS
(Envois de la poste aux lettres) |
MEKTUP POSTASI GÖNDERİSİ | Hali hazırda yürürlükte olan Dünya Posta Birliği Senetleri’nde mektup postası gönderisi şeklinde
tanımlanan, mektuplar, kart postallar, basılı kâğıtlar, körlere mahsus basılmış maddeler ile küçük paketler (*).
Not
Dünya Posta Birliği’nin Senetleri’ne göre, bazı mektup postası gönderilerine, uygun görüldüğü şekilde, CN22/CN23 gümrük beyannamesinin eklenmesi gerekmektedir. |
(*) 1974 yılına ait Kyoto
Sözleşmesi’nin F.4. Eki ve revize Kyoto Sözleşmesi’nin Özel J Eki’nin 2. Bölümü. |
M
TERMS | TERİMLER | ULUSLARARASI GÜMRÜK TERİMLERİ SÖZLÜĞÜ |
MEANS OF TRANSPORT FOR COMMERCIAL USE
(Moyen de transport à usage commercial) |
TİCARİ KULLANIMA YÖNELİK TAŞIMA ARACI | Ücret karşılığında inşan taşımak ya da ücret karşılığı
olsun ya da olmasın eşyanın sınai ya da ticari amaçlı taşınmasında
kullanılan, (gemide taşınsın ya da taşınmasın layterler ve mavnalarla
kayaklı gemiler dâhil olmak üzere) her tür deniz aracı, hoverkraft (hava
yastıklı gemi), hava taşıtı, (treylerler, yarı römorklar ve taşıt
kombinasyonları dâhil olmak üzere) kara taşıtı ya da demir yolu taşıtı.
Notlar
1. Ticari kullanıma yönelik taşıma aracı için geçerli olan gümrük işlemleri, 1974 yılına ait Kyoto Sözleşmesi’nin A.3 Eki ile revize Kyoto Sözleşmesi’nin Özel J Eki’nin 3. Bölümü çerçevesinde gerçekleştirilmektedir. Bu Ekler, uluslararası taşımacılıkta kullanılan ticari kullanıma yönelik taşıma araçlarını kapsamaktadır. Bu Ekler’de ifade edilen “ticari kullanıma yönelik taşıma aracı” deyimi, normal yedek parça, aksesuar ve ekipmanla ticari kullanıma yönelik taşıma araçlarıyla taşındıkları takdirde normal tanklarda bulunan yağlama yağlarıyla yakıtı da içermektedir. 2. Bazı ülkelerde, “ticari kullanıma yönelik taşıma aracı”yla aynı anlama sahip olacak şekilde, “nakil aracı” ifadesi de kullanılmaktadır. 3. Bkz. İstanbul Sözleşmesi C Eki’nin, 1. Maddesi’nin 3. Şerhi |
MEANS OF TRANSPORT FOR PRIVATE USE
(Moyen de transport à usage privé) |
KİŞİSEL KULLANIMA YÖNELİK TAŞIMA ARACI | İlgili kişinin münhasıran kişisel kullanım amacıyla
ithal ya da ihraç ettiği; ücret karşılığında insan taşıma ya da ücret
karşılığında olsun ya da olmasın sınai ya da ticari eşya taşıma amaçlı
olmayan, yedek parça ve normal aksesuar ve ekipmanlarıyla birlikte kara
yolu taşıtları ve treylerler, tekne ve hava taşıtları.
Not
Kişisel kullanıma yönelik taşıma araçlarına ilişkin gümrük işlemleri, 1974 yılına ait Kyoto Sözleşmesi’nin F.3 Eki ile revize Kyoto Sözleşmesi’nin Özel J Eki’nin 1. Bölümü çerçevesinde gerçekleştirilmiştir. Bu Ekler, yolcuların ithal ya da ihraç ettiği kişisel taşıma araçlarını kapsamaktadır. |
MONEY LAUNDERING
(Blanchiment de fonds) |
KARA PARA AKLAMA | Kara para aklama, yasadışı gelir kaynaklarının, bu kaynakları meşru gibi göstermek amacıyla, mali işlemler ya da
diğer yöntemlerle gizlenmesi sürecidir. |
MUTUAL ADMINISTRATIVE ASSISTANCE
(Assistance mutuelle administrative) |
KARŞILIKLI İDARİ YARDIM | Gümrük kanununun muntazaman uygulanması ve gümrük
suçlarının önlenmesi, soruşturulması ve bastırılması amacıyla bir gümrük
idaresinin, diğer bir gümrük idaresi adına ya da bu gümrük idaresiyle
işbirliği halinde aldığı önlemler. |
N
TERMS | TERİMLER | ULUSLARARASI GÜMRÜK TERİMLERİ SÖZLÜĞÜ |
NAIROBI CONVENTION
(amended) (Convention de Nairobi (modifiée) |
NAİROBİ SÖZLEŞMESİ
(değişikliğe uğramıştır) |
Gümrük İşbirliği Konseyi’nin, 1977 yılında kabul ettiği
gümrük suçlarının önlenmesi,
soruşturulması ve bastırılması hususunda karşılıklı idari yardıma
ilişkin uluslararası Sözleşme’ye atıfta bulunmak için yaygın olarak
kullanılan ifade. |
NATIONAL CUSTOMS ENFORCEMENT NETWORK (nCEN)
Réseau douanier national de lutte contre la fraude (nCEN) |
ULUSAL GÜMRÜK
MUHAFAZA AĞI (nCEN) |
Dünya Gümrük Örgütü’nün (DGÖ), gümrük idarelerini,
ulusal düzeyde nominal veri ve bilgi toplamak, saklamak ve bu veri ve
bilgileri paylaşmak amacıyla geliştirdiği web-tabanlı otomatik
sistem. |
O
TERMS | TERİMLER | ULUSLARARASI GÜMRÜK TERİMLERİ SÖZLÜĞÜ |
OFFICE EN ROUTE
(Bureau de passage) |
YOL BOYU GÜMRÜK İDARESİ | Eşyanın, gümrük transit işlemi sırasında ithal ya da ihraç edildiği gümrük idaresi (*).
(*) 1974 yılına ait Kyoto Sözleşmesi’nin E.1 Eki ve revize Kyoto Sözleşmesi Özel E Eki’nin, 1. Bölümü |
ONE STOP BORDER POST
(poste frontière à arrêt unique) |
TEK DURAK SINIR NOKTASI | Yolcuların, eşyanın, taşıma araçlarının, bir ülkeden
yapacakları çıkış işlemleriyle diğer bir ülkeye yapacakları giriş
işlemlerini gerçekleştirmek amacıyla sadece bir defa durdukları sınır
geçiş
noktası. |
OUTRIGHT EXPORTATION
(Exportation à titre définitif) |
KESİN İHRACAT | Serbest dolaşımda olan ve gümrük bölgesinden ayrılan ve
kalıcı bir süre gümrük bölgesi dışında bulunması
amaçlanan eşyaya uygulanan gümrük prosedürü (*). (*)
Revize Kyoto Sözleşmesi’nin C
Özel Eki’nin 1. Bölümü |
P
TERMS | TERİMLER | ULUSLARARASI GÜMRÜK TERİMLERİ SÖZLÜĞÜ |
PACKINGS
(Emballages) |
AMBALAJLAR | Dökme olarak ithal edildiklerinde saman, kâğıt, cam
yünü, talaş vb. ambalajlama malzemeleri haricinde, eşyayı paketlemek,
korumak,
istiflemek amacıyla ithal edildikleri şekilde kullanılan ya da kullanılacak olan tüm madde ve materyaller. Konteyner ve paletler de bu kapsamın dışındadır.
Notlar
1. Ambalajlarla ilgili geçici kabul imkânları, ambalajların geçici ithaline ilişkin Gümrük Sözleşmesiyle İstanbul |
Sözleşmesi’nin B.3 Eki dâhilinde ele alınmaktadır.
2. Gümrükte kullanım amaçlı eşya kıymeti Sözleşmesi ile (yaygın olarak Gümrük Kıymetine ilişkin DTÖ anlaşması olarak anılan) 1994 yılına ait GATT’ın 7. Maddesi’nin Uygulanmasına ilişkin Anlaşma, kıymet amaçlı olarak ambalajların muameleye tabi tutulması hususuna dair hükümleri içermektedir. 3. Armonize Sistemin Yorumlanmasına ilişkin Genel 5. Kural (b) (Armonize Mal Tanımı ve Kodlama Sistemine ilişkin Uluslararası Sözleşme), ambalaj malzemeleri ve ambalaj konteynerlerinin tarife sınıflandırmasına dair hükümler içermektedir. 4. Özel vergi ve resimler olması halinde, ambalajların ağırlığı, duruma göre, vergilendirilebilir ağırlığa, brüt ağırlığa ya da net ağırlığa dâhil edilebilmektedir. |
||
PALLET
(Palette) |
PALET | Ahşap üst kısmı üzerinde, bir miktar eşyanın,
nakledilmesini ya da taşınmasını ya da mekanik aygıtların yardımıyla
istiflenmesini sağlamak amacıyla, bir birim yük oluşturmak üzere monte
edilebildiği cihaz. Bu cihaz, mesnetlerle birbirinden ayrılan iki ahşap
üst kısımdan ya da ayaklarla desteklenen tek bir ahşap üst kısımdan
oluşmaktadır; yerden yüksekliği, fork lift taşıyıcılarla ya da palet
taşıyıcılarla taşınmaya asgari uyumu sağlayacak düzeye indirgenmektedir;
üst yapısı olabilir ya da olmayabilir.
Not
Bu madde, İstanbul Sözleşmesi’nin B.3 Eki’nde tanımlanmaktadır. |
PARTIAL RELIEF
(Suspension partielle) |
KISMİ MUAFİYET | Eşyanın, geçici kabul rejimine dâhil edildiği tarihte yurt içi kullanım
amaçlı olarak gümrüklemesi gerçekleştirilmiş olsa ödenmeyecek |
olan ithal vergi ve resimlerinin toplam tutarının bir kısmının ödenmesine muafiyet getirilmesi.
Not
Bu deyim, İstanbul Sözleşmesi’nin E Eki’nde tanımlanmaktadır. |
||
PERSON
(Personne) |
KİŞİ | İçerik aksini gerektirmediği sürece, gerek gerçek gerekse tüzel kişiler (*). (*) Revize Kyoto Sözleşmesi’nin
genel Eki’nin 2. Bölümü |
PERSONAL EFFECTS
(Effets personnels) |
KİŞİSEL EŞYA | Yolcunun, seyahatin tüm koşullarını dikkate aldığı,
ancak ticari amaçlı olarak ithal ya da ihraç edilen eşya kapsam dışında
tutularak, kişisel kullanımı için seyahat sırasında makul bir şekilde
gereksinim duyabileceği (yeni ya da kullanılmış) tüm maddeler (*).
(*) Revize Kyoto Sözleşmesi’nin Özel J Eki’nin 1. Bölümü. |
POST CLEARANCE AUDIT
(Audit a posteriori) |
SONRADAN KONTROL | Uluslararası ticaretle doğrudan ya da dolaylı olarak ilişkili
kişilerin/şirketlerin elinde tuttuğu ilgili defter, kayıt, iş sistemleri ve ticari verilerin incelenmesi yoluyla beyannamelerin doğruluğunu ve gerçekliğini sağlamaya yönelik sistemli gümrük kontrolü. |
POSTAL ITEMS
(Envois postaux) |
POSTA GÖNDERİLERİ | İşlemleri, posta hizmet birimleri tarafından gerçekleştirilen, hali
hazırda yürürlükte olan Dünya Posta Birliği Senetleri’nde tanımlanan mektup postası ve koliler (*). (*) Revize Kyoto Sözleşmesi’nin Özel J Eki’nin 2. Bölümü |
POSTAL PARCELS
(Colis postaux) |
POSTA KOLİLERİ | Hali hazırda yürürlükte olan Dünya Posta Birliği Senetleri kapsamında yer alan posta kolileri adı verilen kalemler (*).
Not
Dünya Posta Birliği Senetlerine göre, posta kolilerine, CN22/CN23 gümrük beyan formunun da eklenmesi gerekmektedir.
(*) 1974 yılına ait Kyoto Sözleşmesi’nin F.4 Eki |
POSTAL SERVICE
(Service postal) |
POSTA HİZMETLERİ | Hali hazırda yürürlükte olan Dünya Posta Birliği Senetleri kapsamında hükümetin yetkilendirdiği kamu
kurumu ya da özel kuruluş (*). |
(*) Revize Kyoto Sözleşmesi’nin Özel J Eki’nin 2. Bölümü |
||
PROCESSING OF | EŞYANIN YURTİÇİ | Bu yöntemle elde edilen ürünlere |
GOODS FOR HOME | KULLANIM AMACIYLA | uygulanan ithalat vergi ve resim |
USE | İŞLENMESİ | tutarı, ithal edilen eşyaya uygulanan |
(Transformation de | tutardan düşük olmak üzere, ithal | |
marchandises | edilen eşyanın, yurt içi kullanım için | |
destinées à la mise à la | gümrük işlemleri yapılmadan önce | |
consommation) | ve gümrük kontrolü altında imal | |
edildiği, işlendiği ya da üzerinde | ||
çalışma yapıldığı gümrük prosedürü | ||
(*). | ||
(*) Revize Kyoto Sözleşmesi’nin | ||
Özel F Eki’nin 4. Bölümü | ||
PRODUCTION OF GOODS TO THE CUSTOMS
(Présentation des marchandises à la douane) |
EŞYANIN GÜMRÜĞE SUNULMASI | Eşyanın, gümrük işlemleri yapılmak üzere, yetkili gümrük makamlarının belirlediği ya da bu makamların
kabul ettiği yerde söz konusu gümrük makamlarına sunulması. |
Not | ||
Eşyanın gümrüğe sunulması, başlı
başına gümrük işlemlerinden birini teşkil eder. |
||
PROFESSIONAL EQUIPMENT
(Matériel professionnel) |
MESLEKİ TEÇHİZAT | Bir ülkeye giriş yapan kişinin, ticari faaliyetlerini ve mesleğini bu ülkede icra etmek üzere gereksinim duyduğu teçhizat. |
Notlar | ||
1. Bu teçhizat;
(a) 1961 yılında Brüksel’de imzalanmış olan mesleki teçhizatın geçici ithaline ilişkin Gümrük Sözleşmesi’nin A, B ve C Ekleri; (b) 1990 yılına ait İstanbul Sözleşmesi’nin B.2 Eki’ndeki açıklayıcı listede belirtilen teçhizatı kapsamaktadır. 2. ATA sisteminin uygulandığı ülkelerde, ATA karneleri, mesleki teçhizatın geçici kabulü için bir kural olarak kabul edilmektedir. |
||
PROHIBITIONS OF | EŞYANIN YASAKLANMASI | İthali ya da ihracı, kanunla |
GOODS | yasaklanan eşya. | |
(Marchandises | ||
prohibées) |
Q
TERMS | TERİMLER | ULUSLARARASI GÜMRÜK TERİMLERİ SÖZLÜĞÜ |
QUANTITATIVE QUOTA
(Contingent quantitatif) |
MİKTAR KOTASI | Belli eşyanın, belli bir dönemde ithali ya da ihracına
izin verilen; bu dönem dışında söz konusu eşyanın ilave bir miktar
üzerinden ithal ya da ihraç edilemediği önceden tayin
edilen miktar. |
R
TERMS | TERİMLER | ULUSLARARASI GÜMRÜK TERİMLERİ SÖZLÜĞÜ |
RE-EXPORTATION
(Réexportation) |
YENİDEN İHRACAT | Eşyanın, daha önce ithal edildiği gümrük bölgesinden ihraç edilmesi. |
REGIONAL APPELLATION CERTIFICATE
(Certificat d’appellation régionale) |
BÖLGESEL İSİMLENDİRME BELGESİ | Yetkili ya da onaylı bir merciin belirlediği kurallara göre
hazırlanan; kapsamında yer alan eşyanın, belli bir bölgeye özgü bir adlandırmaya hak kazandığını tasdik eden belge. (örneğin, Şampanya, Porto Şarabı, Parmesan Peyniri) (*). (*) 1974 yılına ait Kyoto Sözleşmesi’nin D.2 Eki. |
RE-IMPORTATION
(Réimportation) |
YENİDEN İTHALAT | Eşyanın, daha önce ihraç edildiği
gümrük bölgesine ithal edilmesi. |
RE-IMPORTATION IN THE SAME STATE
(Réimportation en l’état) |
AYNI DEVLET İÇİNDE YENİDEN İTHALAT | Yurtdışında imalat, işlenme ya da onarıma tabi
tutulmamaları ya da vergi ve resimlerin ya da sübvansiyonların veya
ihracatla bağlantılı olarak verilen diğer tutarların geri ödenmesi ya da
kaldırılması ya da bu vergi, resim ve tutarlardan koşullu muaf olunması
sonucunda, ödenmesi gereken tutarların ödenmesi kaydıyla, ihraç edilmiş
bulunan eşyanın, ithalat vergi ve resimlerinden muaf olarak ülke içi
kullanıma alınmasını düzenleyen gümrük rejimi. Yeniden ithalata
elverişli olan eşya, serbest dolaşımda bulunan eşya ya da telafi edici
ürünler olabilir (*).
(*) Revize Kyoto Sözleşmesi’nin Özel B Eki’nin 2. Bölümü |
RELEASE OF GOODS
(Mainlevée) |
EŞYANIN TESLİMİ | Gümrüğün, ilgili kişilerin hizmetine sunulmak üzere eşyanın, gümrük işlemlerine tabi tutulmasına izin
vermesi (*). |
(*) Revize Kyoto Sözleşmesi Genel Eki’nin 2. Bölümü | ||
RELIEF CONSIGNMENTS
(Envois de secours) |
YARDIM SEVKİYATI | – Taşıt ve diğer taşıma
araçları, gıda maddesi, ilaç, giysi, battaniye, çadır, prefabrik ev, su arıtma ve su depolama malzemeleri ya da afetten etkilenen kişilere yardım mahiyetinde iletilen diğer temel ihtiyaç eşyası; ve – Afet yardım personelinin görevini yerine getirmesi ve bu personele görevleri süresince afet bölgesinde hayatlarını sürdürmeleri ve çalışabilmeleri için gerekli desteği vermek amacıyla, afet yardım personeline yönelik tüm ekipman, taşıt ve diğer taşıma araçlarıyla özel eğitime tabi tutulan hayvanlar, erzak, ikmal malzemesi, kişisel eşya ve diğer eşya (*). – (*) Revize Kyoto Sözleşmesi, Özel J Eki’nin 5. Bölümü |
RELIEF FROM IMPORT DUTIES AND TAXES
(Admission en franchise des droits et taxes à l’importation) |
İTHALAT VERGİ VE RESİMLERİNDEN
MUAFİYET |
Belli koşullar dâhilinde ve belli amaçlar doğrultusunda ithal edilmeleri kaydıyla, normal tarife sınıflandırması ya da normal yükümlülükleri dikkate alınmaksızın, eşyanın ithalat vergi ve resimlerinden muaf olarak ülke içinde kullanım amacıyla gümrük işlemlerine tabi tutulması. |
Not | ||
İthalat vergi ve resimlerinden muafiyet, 1974 yılına ait Kyoto Sözleşmesi’nin B.2 Eki ile revize Kyoto Sözleşmesi’nin Özel B
Eki’nin 3. Bölümü çerçevesinde yürütülmektedir. |
||
REMISSION OF IMPORT DUTIES AND TAXES
(Remise des droits et taxes à l’importation) |
İTHALAT VERGİ VE RESİMLERİNİN KALDIRILMASI | Ödemenin yapılmaması durumunda, ithalat vergi ve resimlerinin ödenmesinden tamamen ya da kısmen vazgeçilmesi. |
Not |
İthalat vergi ve resimlerinin kaldırılması konusu, 1974 yılına ait Kyoto Sözleşmesi’nin F.6 Eki çerçevesinde yürütülmektedir. Bu Ek, yurtiçi kullanımda bulunulmak üzere beyan edilen eşya için ödenen ithalat vergi ve resimlerinin tamamen ya da kısmen geri ödenmesini de kapsamaktadır. | ||
REPAYMENT
(Remboursement) |
GERİ ÖDEME | Eşya için ödenen vergi ve
resimlerin tamamen ya da kısmen geri ödenmesi ya da ödemenin yapılmaması durumunda, vergi ve resimlerin tamamen ya da kısmen kaldırılması (*). (*) Revize Kyoto Sözleşmesi, Genel Eki’nin 2. Bölümü |
RESTRICTION OF | EŞYANIN KISITLANMASI | İthalat ya da ihracat için ön koşul |
GOODS | teşkil etmek üzere, bir başvuru ya da | |
(Restriction de | diğer belgenin (gümrükte kullanım | |
marchandises) | amacı dışında) ibrazı ve onayının | |
kanuni olarak kısıtlanma şartı. | ||
REVISED ARUSHA | REVİZE ARUSHA | Gümrük İşbirliği Konseyi’nin, 1993 |
DECLARATION | DEKLARASYONU | yılında kabul edip, 2003 yılında |
(Déclaration d’Arusha | revize ettiği, gümrüklerde iyi | |
revise) | yönetişim ve dürüstlükle ilgili | |
Gümrük İşbirliği Konseyi | ||
Deklarasyona atıfta bulunmak için | ||
yaygın olarak kullanılan ifade. | ||
REVISED KYOTO | REVİZE KYOTO | Gümrük İşbirliği Konseyi’nin, 1999 |
CONVENTION | SÖZLEŞMESİ | yılında Brüksel’de kabul ettiği |
(Convention de Kyoto | gümrük rejimlerinin | |
révisée) | basitleştirilmesi ve | |
uyumlulaştırılmasına ilişkin | ||
Uluslararası Sözleşme’ye atıfta | ||
bulunmak için yaygın olarak | ||
kullanılan ifade. | ||
RISK ANALYSIS
(Analyse de risque) |
RİSK ANALİZİ | Mevcut bilgilerin, tanımlanan risklerin ne sıklıkta ortaya çıkabileceğini ve bu risklerin muhtemel sonuçlarının büyüklüğünü tespit etmek üzere sistemli kullanımı. |
Not | ||
1. Risk Analizi konusu, Revize Kyoto Sözleşmesi Genel Eki’nin 6. Bölüm’ünde yer alan Kurallar çerçevesinde ele
anılmaktadır. |
RISK MANAGEMENT
(Gestion des risques) |
RİSK YÖNETİMİ | İdarelerin riski, idare ve kontrol etmek için gerçekleştirdiği koordineli faaliyetler. |
RULES OF ORIGIN
(Règles d’origine) |
MENŞE KURALLARI | Ülkelerin, eşyanın menşeini belirlemek amacıyla
uyguladığı, ulusal mevzuat ya da uluslararası anlaşmalarla tesis edilen
prensipler (”menşe kriterleri”) bazında oluşturulan özel hükümler.
Not
Menşe Kuralları konusu, 1974 yılına ait Kyoto Sözleşmesiyle revize Kyoto Sözleşmesi’nin, Özel K Eki’nin, 1. Bölümünde ele alınmaktadır. |
S
TERMS | TERİMLER | ULUSLARARASI GÜMRÜK TERİMLERİ SÖZLÜĞÜ |
SAFE FRAMEWORKS OF STANDARDS
(Cadre de normes SAFE) |
SAFE STANDARTLAR ÇERÇEVESİ | Gümrük İşbirliği Konseyi’nin 2005 yılında benimsediği,
küresel ticareti güvence altına almaya ve kolaylaştırmaya yönelik, DGÖ
SAFE Standartlar Çerçevesi’ne genelde
atıfta bulunulan ifade şekli. |
SAMPLES
(Echantillons) |
NUMUNELER | Hali hazırda üretilmiş olan ve belli bir kategoriye ait
eşyayı temsil eden ya da üretimi amaçlanan eşyanın örnekleri olan
maddeler; bu terim, bir bütün olarak düşünüldüğünde olağan ticari
kullanımları kapsamında daha fazla numune niteliği arz etmeyen miktarda
aynı kişi tarafından getirilen ya da tek bir alıcıya gönderilen aynı
eşyayı kapsamaz.
Not
Numunelerle ilgili geçici kabul imkânları, İstanbul Sözleşmesi’nin B.3 Eki kapsamında ele alınmaktadır. |
SAMPLES OF NO COMMERCIAL VALUE
(Echantillons sans valeur commerciale) |
TİCARİ DEĞERİ OLMAYAN NUMUNELER | Gümrük idarelerinin ihmal edilebilir değerde gördüğü ve
sadece temsil ettikleri eşya türüne yönelik sipariş vermek için
kullanılacak maddeler (*).
Not |
Bu maddeler, normal olarak ithalat vergi ve resimlerinden muaf tutulmaktadır. 1974 yılına ait Kyoto Sözleşmesi’nin B.2 Ek’inde, aşağıda yer alanların, ticari değeri olmayan numuneler olarak kabul edilmesi tavsiye edilmektedir:
(a) demonstrasyon amaçlı kullanım haricinde kullanışsız halde bulunan hammaddeler ve bu boyutlardaki ürünler; (b) her boyut ya da türde birden fazla olmaması kaydıyla, kartlara yapıştırılan ya da ticarette kullanıldığı şekliyle numune olarak düzenlenen değersiz malzemeden mamul maddeler; (c) demonstrasyon amaçlı kullanım haricinde, yırtarak, delik açarak, silinmez işaret koyarak ya da başka bir etkin yöntemle kullanışsız hale getirilmiş olan hammadde ve ürünler; (d) (1) Her tür ya da nitelikte bir numuneden fazla olmaması kaydıyla, 5 Amerikan Dolarını aşmayan değere sahip tüketim amaçlı olmayan eşyadan; (2) miktarları ve düzenlenme şekillerinin numune dışında bir amaçla kullanımlarını engellemesi kaydıyla, tamamen ya da kısmen aynı tür ya da niteliğe sahip olsa da, 5 Amerikan Dolarını aşmayan değere sahip tüketim eşyasından oluşan ve yukarıdaki (a) ve (c) bentlerine uygun olarak ticari değeri olmayan numune şeklinde düzenlenemeyecek ürünler.
(*) Ticari numune ve reklam materyallerinin ithalini kolaylaştırmaya ilişkin Uluslararası Sözleşme (Cenevre, 1952). |
SEAL
(Scellé) |
MÜHÜR | Bir bağlantı elemanının iki ucunu birleştirmek
amacıyla kullanılan metal parça ya da diğer materyal (*). (*)
1968 yılına ait Eşyanın Uluslararası Taşınmasıyla
bağlantılı
Gümrük Mühürleme Sistemlerine ilişkin Konsey Tavsiye Kararı |
SECURITY
(Garantie) |
TEMİNAT | Gümrüğün, bir yükümlülüğün yerine getirildiğinden emin
olmasını sağlayan unsur. Teminatın, muhtelif
işlemlerden kaynaklanan
yükümlülüklerin yerine getirilmesini sağladığında “genel” olarak
tanımlanması gerekir.
Not
Teminat, genellikle bir depozito ya da hukuki yükümlülük (senet) şeklini almaktadır. Genellikle, bu senedin kefalet altına alınması gerekmektedir. |
SINGLE WINDOW (SW)
(Guichet unique) |
TEK PENCERE (TP) | Ticaret ve taşımacılıkla ilgili tarafların, mevzuatta
yer alan ithalat, ihracat ve transite ilişkin tüm koşulları karşılamak
amacıyla tek bir giriş noktasında standart bilgi ve belgeleri
sunmalarını sağlayan sistem. Bu bilgilerin, elektronik ortamda olması
halinde, tek tek veri unsurlarının bir seferde ibrazı gereklidir (*).
(*) UN/CEFACT (Birleşmiş Milletler Yönetim, Ticaret ve Ulaştırma Usullerini Kolaylaştırma Merkezi) 33 no’lu Tavsiye Kararı |
SCANNING
(Scanographie) |
TARAMA | Tahribatsız tespit ekipmanından yararlanarak, eşya ve taşıma araçlarıyla ilgili (resim ya da radyasyon imzalarını içerebilecek)
bilgilerin elde edilmesi. |
SCREENING
(Examen analytique) |
ELEME | Risk değerlendirme süreci dâhilinde eşya ve taşıma araçlarıyla ilgili bilgi ve istihbaratın değerlendirilmesi
(manüel olarak, otomatik olarak ya da başka bir şekilde). |
SHIP’S GENERAL DECLARATION
(Déclaration générale du navire) |
GEMİ GENEL BEYANNAMESİ | 1965 yılında Londra’da imzalanan Deniz Trafiğinin
Kolaylaştırılması Sözleşmesi Eki’nin hükümlerine uygun olan beyanname
(IMO FAL (Uluslararası Denizcilik Örgütü Uluslararası Deniz Ticaretini
Kolaylaştırma Sözleşmesi) Form 1). Genel beyanname,
geminin
kendisiyle, yük, mürettebat, yolcu ve seyahatle ilgili özet bilginin yer aldığı |
varış ya da harekette düzenlenen temel belgedir. | ||
SMUGGLING
(Contrebande) |
KAÇAKÇILIK | Eşyanın, bir gümrük sınırından gizli bir şekilde hareketine; böylelikle gümrük kontrolünden kaçılmasına dayalı gümrük suçu (*). |
Notlar | ||
1. Bu deyim, gümrük bölgesi dâhilinde eşyanın mülkiyeti ve hareketiyle ilgili gümrük mevzuatı ihlallerini de kapsamaktadır.
2. Bazı ülkelerde: – Eşyanın sınırlardan gizli hareketi kavramı, faaliyetin kaçakçılık niteliği kazanması için zaruri değildir. – Bir suç, kasti olarak yapılmadığı müddetçe kaçakçılık olarak tanımlanamaz. (*) Nairobi Sözleşmesi |
||
SPECIFIC DUTIES AND TAXES
(Droits et taxes spécifiques) |
SPESİFİK VERGİ VE RESİMLER | Kıymet dışında bir temele dayalı olarak hesaplanan vergi ve resimler.
Not |
Bu vergi ve resimlerin hesaplanmasında yararlanılan
temel, örneğin brüt ya da net ağırlık, eşya kalemlerinin sayısı, hacim,
uzunluk,
hacmen alkol oranı olabilir. |
||
STORES
(Produits d’avitaillement) |
STOKLAR | – Tüketime yönelik stoklar; ve
– Satış amaçlı stoklar (*). |
(*) Revize Kyoto Sözleşmesi’nin Özel J Eki, 4. Bölümü. | ||
STORES DECLARATION
(Déclaration des produits d’avitaillement) |
STOK BEYANI | Gümrüğün gerekli gördüğü şekilde, sunulması gereken, taşıma araçlarında taşınan stokla ilgili detaylı bilgi veren belgeler. |
Not | ||
1965 yılında Londra’da imzalanan Uluslararası Deniz
Ticaretinin Kolaylaştırılmasına ilişkin Sözleşme Eki, gemi deposu
beyanını öngörmektedir (Model Form IMO FAL Form 3). Genellikle, yalnızca
aşağıda anılan stokların, gemi stok
beyanında detaylı olarak listelenmesi gerekmektedir: tıbbi kullanıma |
yönelik narkotik ilaçlar, tütün ürünleri, bira, yüksek
alkollü sert içecekler, şaraplar. Bazı ülkeler, bu bilgilerin bir
kısmının ya da tamamının, gemi yük beyanında yer almasını istemektedir.
IMO (Uluslararası Denizcilik Örgütü) Sözleşmesi Eki’nde, stok beyanının sunulmasının gerekli görüldüğü durumları kısıtlayan hükümler bulunmakla beraber; 1944 yılında Şikago’da imzalanan Uluslararası Sivil Havacılık Sözleşmesi’nin 9. Eki, hava taşıtında kalan stoklarla ilgili olarak bu koşulun kaldırılmasını öngörmektedir. 1974 yılına ait Kyoto Sözleşmesi’nin A.4 Eki, yukarıda anılan belge hükümlerini dikkate almaktadır. |
||
STORES FOR CONSUMPTION
(Produits d’avitaillement à consommer |
TÜKETİME YÖNELİK STOKLAR | Varışta taşıtta bulunan ya da insanların ücret
karşılığında taşınması ya da ücret karşılığı olsun ya da olmasın eşyanın
sınai ya da ticari amaçla taşınması için uluslararası ticarette
kullanılan ya da kullanılması amaçlanan deniz taşıtlarının, hava
taşıtlarının ya da trenlerin gümrük bölgesinde kalışları sırasında
taşıta alınan
– satılmış olsun ya da olmasın, deniz taşıtı, hava taşıtı ya da trenlerideki yolcularıın ve mürettebatın tüketimi için düşünülmüş eşya; ve – yakıt ve yağlama yağlama maddeleri dahil, yedek parça ve ekipman hariç olmak üzere, deniz taşıtlarının, hava taşıtının ya da trenlerinin işletilmesi ve bakımı için gerekli eşya (*). (*) Revize Kyoto Sözleşmesi’nin Özel J Eki’nin 4. Bölümü |
STORES TO BE TAKEN AWAY
(Produits d’avitaillement à emporter) |
SATIŞ AMAÇLI STOKLAR | Varış yerine ulaşıldığında; varışta taşıtta bulunan ya
da insanların ücret karşılığında taşınması ya da ücret karşılığı olsun
ya da olmasın eşyanın sınai ya da ticari amaçla taşınması için
uluslararası ticarette kullanılan ya da kullanılması amaçlanan deniz
taşıtlarının, hava taşıtlarının ya da
trenlerin gümrük bölgesinde kalışları sırasında taşıta alınan, yolculara ve |
deniz taşıtı ve hava taşıtı mürettebatına satılacak eşya (*).
(*) Revize Kyoto Sözleşmesi’nin Özel J Eki’nin 4. Bölümü |
||
SUBSTANTIAL TRANSFORMATION CRITERION
(Critère de la transformation substantielle) |
CİDDİ MAHİYETTE DÖNÜŞÜM KRİTERİ | Menşenin, eşyaya asli niteliğini vermek için yeterli
kabul edilen ciddi mahiyetteki son imalat ya da işlemden geçirmenin
gerçekleştirildiği ülkeyi menşe ülkesi olarak kabul ederek tespit
edilmesine ilişkin kriter (*).
(*) 1974 yılına ait Kyoto Sözleşmesi’nin D.1 Eki ve revize Kyoto Sözleşmesi’nin Özel K Eki’nin, Birinci Bölümü |
SURETY
(Caution personnelle) |
KEFİL | Başka bir kişinin gümrüğe olan
yükümlülüklerini yerine
getirmemesinin mali sonuçlarıyla ilgili olarak kanuni olarak sorumluluk
kabul eden gerçek ya da tüzel kişi (genelde banka ya da sigorta şirketi). |
T
TERMS | TERİMLER | ULUSLARARASI GÜMRÜK TERİMLERİ SÖZLÜĞÜ |
TARIFF CEILING
(Plafond tarifaire) |
TARİFE TAVANI | Bazı eşyanın, belirlenen bir dönemde normal gümrük
vergileri azaltılarak ithalatı ya da ihracatı için izin verilen ve
anılan tarife indiriminin söz konusu dönemin sonuna kadar askıya
alınabildiği
önceden tayin edilmiş kıymet ya da miktar. |
TARIFF CLASSIFICATION OF GOODS
(Classement tarifaire d’une marchandise) |
EŞYANIN TARİFE SINIFLANDIRMASI | Bir tarife nomanklatüründe, bazı eşyanın sınıflandırılacağı tarife alt pozisyonunun tespit edilmesi. |
TARIFF DESCRIPTION
(Espèce tarifaire) |
TARİFE TANIMI | Bir eşya ya da ürünün tarife nomanklatürde kullanılan terminolojiye uygun olarak
tanımlanması. |
TARIFF HEADING (OR SUBHEADING)
(Position (ou sous- position) tarifaire) |
TARİFE POZİSYONU (YA DA ALT POZİSYONU) | Tek bir emtianın ya da ilgili emtialardan oluşan tek bir grubun tarife nomanklatüründe yazıyla belirtilmesi .
Notlar |
1. Kolaylıkla
atıfta bulunulabilmesi açısından, her tarife pozisyonu (ya da alt
pozisyonu), diğer unsurların yanı sıra gümrük beyannamelerinde
kullanılan bir kod numarasıyla tanımlanmaktadır. (Genel olarak Armonize Sistem Nomanklatürü olarak bilinen) Armonize Mal Tanımı Nomanklatürü ve Kodlama Sistemine dayalı tarifeyi kullanan ülkeler ya da Gümrük Birlikleri ya da Ekonomik Birlikleri için, bu kod numarası, Armonize Mal Tanımı Nomanklatürü ve Kodlama Sistemine pozisyon ya da alt pozisyon olabilmektedir. 2. Bazı ülkelerde, “Tarife pozisyonu” yerine “Tarife kalemi” deyimi kullanılmaktadır. |
||
TARIFF NOMENCLATURE
(Nomenclature tarifaire) |
TARİFE NOMANKLATÜRÜ | Ülke idarelerinin ya da Gümrük Birliklerinin ve Ekonomik Birliklerin, emtiaları ya da ilgili emtia gruplarını, gümrük tarifesi amacı doğrultusunda uygulamaya koyduğu sınıflandırma ve kodlama sistemi. |
Notlar | ||
1. Hali hazırda, ülkelerin çoğunluğu,
nomanklatürlerini, yorumlanması için gerekli Genel Kurallarla, Kısım ve Bölüm Notları ve sistemli bir sıraya göre düzenlenen pozisyonlar listesinden oluşan (genel olarak Armonize Sistem Nomanklatürü olarak anılan) Armonize Mal Tanımı Nomanklatürüne dayandırmaktadır. 2. Bazı ülkeler ve Gümrük Birlikleri ya da Ekonomik Birlikler, Gümrük tarifesi ve dış ticaret istatistiklerine ilişkin gereksinimleri bir |
sistem içinde bir araya getirmektedir. | ||
TEMPORARY ADMISSION
(Admission temporaire) |
GEÇİCİ KABUL | Bazı eşyanın, koşullu olmak üzere, ithalat vergi ve resimleri tamamen ya da kısmen hafifletilerek, bir gümrük bölgesine getirildiği gümrük rejimi; bu tür eşya, belli bir amaç için ithal edilmelidir ve eşyanın belli bir süre zarfında yeniden ihracı amaçlanmalı ve eşyanın kullanımı sebebiyle normal amortisman haricinde eşya her hangi bir değişime tabi tutulmuş olmamalıdır (*). |
(*) Revize Kyoto Sözleşmesi Özel G Eki’nin 1. Bölümü | ||
TEMPORARY STORAGE OF GOODS
(Dépôt temporaire des marchandises) |
EŞYANIN GEÇİCİ OLARAK DEPOLANMASI | Eşyanın, eşya beyannamesinin ibrazı esnasında Gümrük İdaresinin belirlediği binalara ve üzeri kapalı olan ve olmayan yerlere (geçici depolar) gümrüğün kontrolü altında depolanması. |
Not | ||
Geçici depolama konusu, 1974 yılına ait Kyoto
Sözleşmesi’nin A.2 Eki ile revize Kyoto Sözleşmesi Özel A Eki’nin 2.
Bölümü’nde ele
alınmaktadır. |
||
THE CARRIAGE OF GOODS COASTWISE PROCEDURE
(Régime du cabotage) |
EŞYANIN TAŞINMASI KABOTAJ REJİMİ | (a) Serbest dolaşımda bulunan eşyanın, ve
(b) Gümrük bölgesine varmış oldukları ithalat gemisi dışında bir gemiyle taşınması şartıyla, beyan edilmeyen ithal eşyanın, gümrük bölgesi içinde bir geminin bordasına yüklendiği ve aynı gümrük bölgesi içinde, daha sonra boşaltıldığı başka bir yere taşındığı gümrük rejimi. (*) |
(*) Revize Kyoto Sözleşmesi Özel E Eki’nin, 3. Bölümü | ||
THE UNIVERSAL | DÜNYA POSTA BİRLİĞİ | 1874 yılında “Genel Posta Birliği” |
POSTAL UNION | adıyla Bern Antlaşması çerçevesinde | |
(Union postale | kurulan; daha sonra 1878 yılında | |
universelle) | “Dünya Posta Birliği” (UPU) adını | |
alan ve 1948 yılından bu yana | ||
Birleşmiş Milletlerin uzman | ||
kuruluşu olarak faaliyet gösteren | ||
hükümetler arası örgüt (*). |
(*) Revize Kyoto Sözleşmesi’nin J Özel Eki’nin, 2. Bölümü | ||
THIRD PARTY
(Tiers) |
ÜÇÜNCÜ TARAF | Eşyanın ithali, ihracı, dolaşımı ya da depolanmasıyla
ilgili olarak başka bir kişi için ya da başka bir kişi adına Gümrükle
doğrudan alakadar olan kişi (*).
(*) Revize Kyoto Sözleşmesi’nin Genel Eki’nin 2. Bölümü |
TRADE FACILITATION
(Facilitation des échanges) |
TİCARETİN KOLAYLAŞTIRILMASI | Uluslararası ticarette eşya hareketi için gerekli verilerin toplanması, sunulması, iletilmesi ve işlemden geçirilmesiyle ilişkili faaliyet, uygulama ve formaliteler gibi uluslararası ticaret usullerinin basitleştirilmesi ve uyumlu hale getirilmesi. |
Not | ||
Bu kavramla, DTÖ’nün ticareti
kolaylaştırma tanımına atıfta bulunulmaktadır. |
||
TRANSACTION | SATIŞ BEDELİ | DTÖ Kıymet Anlaşması’nda ifade |
VALUE | edildiği şekliyle, gümrük kıymetini | |
(Valeur | belirlemede kullanılan ana yöntem. | |
transactionnelle) | Satış bedeli, DTÖ Kıymet | |
Anlaşması’nın 8. Maddesi | ||
hükümleri gereğince düzenlendiği | ||
şekliyle; eşya, ithalat ülkesine ihraç | ||
edilmek amacıyla satıldığında bu | ||
eşya için fiilen ödenen ya da | ||
ödenecek olan fiyata dayalıdır (DTÖ | ||
Kıymet Anlaşması’nın 1. Maddesi). | ||
TRANSHIPMENT
(Transbordement) |
AKTARMA | Eşyanın, gerek ithalat gerekse ihracat gümrük idaresi olan idarenin sahası dâhilinde, ithalat taşıma araçlarından ihracat taşıma araçlarına gümrüğün kontrolü altında aktarıldığı gümrük rejimi. |
Not
Aktarma konusu, 1974 yılına ait Kyoto Sözleşmesi’nin E.2 Ekiyle revize Kyoto Sözleşmesi’nin Özel Ek E 2. Bölümü dahilinde ele alınmaktadır. |
||
TRANSIT BOND- | TRANSİT İZİN BELGESİ | Genel itibariyle, uygun olduğu |
NOTE | hallerde ithalat vergi ve resimlerinin | |
(Acquit-à-caution | tahakkuku için gerekli tüm bilgileri | |
de transit) | ve eşyanın, teminat kapsamında, | |
gümrük mührü sağlam olacak | ||
şekilde varış gümrük idaresine | ||
sunulmasına yönelik bir taahhüdü |
içeren; eşyanın ithalat vergi ve resim ön ödemesi yapılmaksızın transit halindeyken sevkine imkân veren
ulusal gümrük belgesi. |
||
TRANSPORT- UNIT
(Unité de transport) |
TAŞIMA BİRİMİ | Gümrük transit işlemi dâhilinde ya da gümrük mührü kapsamında kullanıma uygun eşya taşıma araçları. |
Notlar | ||
1. Taşıma birimi deyimi:
(a) sökülebilir parçalar da dahil olmak üzere, bir ya da daha fazla metreküp iç hacme sahip konteynerler; (b) römork (treyler) ve yarı römorklar (yarı treyler) dahil olmak üzere kara taşıtları; (c) demiryolu yolcu ya da yük vagonları; (d) mavna, filika ve diğer deniz taşıtları; ve (e) hava taşıtı (*) anlamına gelir. |
||
(*) Revize Kyoto Sözleşmesi’nin Özel E Eki’nin 1. Bölümü | ||
2. Eşyanın, gümrük mührü kapsamında taşınmasında
kullanılan taşıma birimlerinin onaylanması, 1974 yılına ait Kyoto
Sözleşmesi (E.1 Eki), 1972 yılına ait Konteynerlerle ilgili Gümrük
Sözleşmesi ve 1975 yılına ait TIR Karneleri Himayesinde Uluslararası
Eşya Taşınmasına dair Sözleşme (TIR Sözleşmesi) gibi muhtelif
uluslararası belgeler dahilinde ele
alınmaktadır. |
||
TRAVELLER
(Voyageur) |
YOLCU | 1. Normalinde,
yerleşik olmadığı (“mukim olmayan”) bir
ülkenin topraklarına geçici olarak giriş yapan ya da bu ülke
topraklarından çıkış yapan kişi; ve
2. normalinde ikamet ettiği bir ülkenin topraklarından çıkış yapan (“ayrılan mukim”) ya da bu ülkenin topraklarına |
dönüş yapan (“dönen mukim”) kişi (*).
(*) Revize Kyoto Sözleşmesi’nin Özel J Eki’nin 1.Bölümü |
U
TERMS | TERİMLER | ULUSLARARASI GÜMRÜK TERİMLERİ SÖZLÜĞÜ |
UNIQUE CONSIGNMENT REFERENCE (UCR)
(Référence unique de l’envoi – RUE) |
TEK SEVKİYAT REFERANS NUMARASI (TSR) | Tek Sevkiyat Referans Numarası (TSR), gümrüğün kullanımına yönelik olan ve gümrük işlemleri sırasında herhangi bir noktada
gümrüğe bildirilebilmesi gerekli referans numarasıdır. |
URGENT CONSIGNMENTS (Envois urgents) |
ACİL SEVKİYATLAR | – Mahiyetleri;
– Tamamıyla haklı gerekçelere dayalı acil bir ihtiyacı karşılamaları sebebiyle gümrük işlemleri, öncelikli olarak, hızlı şekilde yapılması gerekli eşya.
Not Acil sevkiyatlara öncelik verilmeli ve bu sevkiyatların gümrük işlemleri hızlı yapılmalıdır. |
W
TERMS | TERİMLER | ULUSLARARASI GÜMRÜK TERİMLERİ SÖZLÜĞÜ |
WCO DATA MODEL
(Modèle de données de l’OMD) |
DGÖ VERİ MODELİ | Sınır yönetiminden sorumlu olan, Gümrük İdareleri de
dahil olmak üzere sınır aşan düzenleyici kuruluşların operasyonel ve
hukuki ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla, net bir şekilde
biçimlendirilen, uyumlu ve standart hale getirilmiş ve yeniden
kullanılabilen veri
tanım ve elektronik ileti setlerinin bir arada toplandığı derleme. |
TERMS | TERİMLER | ULUSLARARASI GÜMRÜK TERİMLERİ SÖZLÜĞÜ |
ADMINISTRATIVE SETTLEMENT OF A CUSTOMS OFFENCE
(Règlement administratif d’une infraction douanière) |
GÜMRÜK SUÇUNUN İDARİ YÖNDEN HALLİ | Gümrüğe, konuyla ilgili bir karara vararak ya da konuyu
uzlaşma yoluyla halletmek suretiyle, ulusal mevzuat çerçevesinde bir
gümrük suçunu karaya vardırma yetkisinin verildiği prosedür.
Not
Bir gümrük suçunun idari yönden halli hususu, 1974 yılına ait Kyoto Sözleşmesi’nin H.2 Eki ile revize Kyoto Sözleşmesi’nin H Özel Eki’nin 1. Bölümü çerçevesinde ele alınmaktadır. |
AD-VALOREM DUTIES AND TAXES
(Droits et taxes ad valorem) |
KIYMET ÜZERİNDEN ALINAN VERGİ VE RESİMLER | Kıymete dayalı olarak hesaplanan vergi ve resimler. |
AIRCRAFT GENERAL DECLARATION
(Déclaration générale de l’aéronef) |
HAVA TAŞITI GENEL BEYANI | 1944 yılına ait Şikago Uluslararası Sivil Havacılık
Sözleşmesi’nin 9. Eki hükümlerine uygun olarak yapılan beyan. Genel
beyan, hava taşıtıyla taşıtın takip edeceği yol, mürettebatı, yolcuları
ve sağlıkla ilgili özet bilgilere ilişkin bilginin
temin edildiği, varış ve çıkışla ilgili temel belgedir. |
APPEAL
(Recours) |
İTİRAZ | Gümrüğün aldığı bir karardan ya da ihmalinden doğrudan
etkilenen ve dolayısıyla mağdur olduğunu düşünen kişinin mevcut durumun
yetkili bir merci nezdinde telafisini isteyen kişinin yaptığı işlem.
Not
Gümrük konularında itirazda bulunulması, 1974 yılına ait Kyoto Sözleşmesi’nin H.1 Ekiyle revize Kyoto Sözleşmesi’nin Genel Eki’nin 10. Bölümü’nde ele alınmaktadır. |